მარიო ვარგას ლიოსას ,,ცუდი გოგოს ოინები’’

მაგონდება წიგნები, რომელთაც ბავშვობაში ცრემლი მომგვარეს - ამ სიტყვის პირდაპირი გაგებით. ასეთი წიგნი არცთუ ბევრი იყო, მაგრამ ჩემს შინაგან სამყაროზე დიდი ზეგავლენა მოახდინეს, დამაფიქრეს.

     დღეს აღარ მეგონა, თუ სენტიმენტალური გრძნობები კვლავ დამრევდა ხელს კითხვისას, მაგრამ თურმე ვცდებოდი. გულწრფელი ცრემლები წამომცვივდა იმ რომანის ფინალში, რომელსაც ეწოდება - ,,ცუდი გოგოს ოინები’’ და რომლის ავტორიც გახლავთ პერუელი მწერალი, ლათინური ამერიკისა და, ზოგადად, მსოფლიოს ერთ-ერთი გამოჩენილი თანამედროვე ესპანურენოვანი პროზაიკოსი, ნობელის პრემიის ლაურეატი ლიტერატურის დარგში (2010) - მარიო ვარგას ლიოსა.

     ჩემ წინაა მწერლის რომანი - ,,ცუდი გოგოს ოინები’’ (2007), უცნაური სიყვარულის ისტორია. ვიღაცისთვის ნაწარმოების შინაარსი უხამსი ამბების კრიალოსანია, სხვისთვის კი ერთგულებისა და ნამდვილი გრძნობის უცვლელობის მანიფესტი. ნაწარმოების მთავარი გმირი თავადვე მოგვითხრობს საკუთარ ცხოვრებას ბავშვობიდან ხანდაზმულობამდე. მისი მოგონებების ცენტრში ერთი ცუდი გოგონაა, რომელიც ხან ჩილელი ემიგრანტის სახელს ეფარებოდა, ხან პარტიზანის ამპლუას ირგებდა, ხან მადამ არნუა იყო, ხანაც მისის რიჩარდსონი, მაგრამ ყოველთვის მთავარი გმირის უცვლელი მიჯნური. ამ გოგოს ხასიათი და ცხოვრების სტილი რაღაცით მოგვაგონებს შუა საუკუნეების სპარსულ დასთანებში დახატულ ცბიერ და მრავალსახა ქალ პერსონაჟებს. მათ მსგავსად, ისიც ისწრაფვის ფუფუნებისკენ, დიდებისკენ და ამისთვის არ ერიდება არც სიცრუეს, არც ინტრიგას და არც ადამიანის გრძნობების დაუნდობელ გაქელვას. ამის მიუხედავად, იგი არ იმსახურებს მკითხველის სიძულვილს ან ბრაზს. აი, ეს მიმაჩნია ლიოსას გამარჯვებად: შეაყვაროს მკითხველს ყველაზე ნეგატიურიც, რადგან წვიმა მასაც და ჩვენც ერთნაირად გვეპკურება ციდან. ცუდი გოგო, როგორც მას უწოდა ნაწარმოების ავტორმა, მასზე შეყვარებული კაცისთვის სამყაროს საწყისიც იყო და ბოლოც. როგორც იტყოდა - ,,ეს ქალი შემოქმედის ყველაზე სათუთი და მშვენიერი ქმნილება იყო: ჩემი დედოფალი, ჩემი პრინცესა, ჩემი მტანჯველი, ჩემი მატყუარა, ჩემი იაპონელი, ჩემი ერთადერთი სიყვარული’’.

     საგანგებოდ მოვერიდები რომანის შინაარსის დეტალურ გადმოცემას, რადგან მკითხველი, რომელსაც ჯერ ეს წიგნი არ წაუკითხავს, წინასწარ განიმსჭვალოს ინტერესით და სურვილით - თავადაც დააგემოვნოს ეს ფათერაკებით აღსავსე თანამედროვე ამბავი, რომლის მოქმედებებიც პერუში, პარიზში, ლონდონში, ტოკიოსა თუ მადრიდში ვითარდება და, ამავდროულად, გაისმის მეოცე საუკუნის მნიშვნელოვანი მოვლენების გამოძახილი, ისევე, როგორც ემიგრაციის ფარული სევდა - ძალუმად რომ აღწევს გმირების ცხოვრებაში.

    მახსენდება ცუდი გოგოს სიტყვები - ,,ბედნიერების საიდუმლო, ან მშვიდად ყოფნის საიდუმლო სიყვარულის და სექსის გამიჯვნა და, თუ ეს შესაძლებელია, რომანტიკული სიყვარულის განდევნაა, რადგან სწორედ ის განიჭებს ტანჯვას. ასე უფრო ბედნიერად ცხოვრობ და უფრო მეტ სიამოვნებას იღებ, დამიჯერე’’ - დაუჯერებს თუ არა მკითხველი ამ დასკვნას ეს მისი გადასაწყვეტია. ცხოვრება ბევრი ადამიანისგან დევნის წმინდა და რომანტიკული გრძნობების რწმენას - იმედგაცრუების შემდეგ ადამიანი ხშირად განიხილავს სიყვარულს უფრო გართობის საშუალებად, ვიდრე დიადი ამაღლების გზად. თუმცა, შეიძლება კი ადამიანმა ყველაფერს სიყვარული უწოდოს ?!

     ლიოსას ,,ცუდი გოგოს ოინები’’ აღმოჩნდა წიგნი, რომელმაც მყისიერად დამაბრუნა ბავშვობაში და ჩემი გული იმაზე მეტად შეძრა, ვიდრე ამას ვიფიქრებდი. ყველას ვურჩევ ამ რომანის წაკითხვას, ვისაც თამამად შეუძლია წიგნის გმირივით უთხრას სიყვარულის ობიექტს: - ,,შენ ჩემსავით არავის ჰყვარებიხარ, არავის გაუკეთებია იმდენი, რამდენიც მე’’.

 სიყვარულის ნიჭს ვუსურვებ ყველას!

ავტორი: თეიმურაზ თათარაშვილი