ავტორის შესახებ
ანა ანდრიას ასული ახმატოვა (ქალიშვილობის გვარი გორენკო რუს. Горенко) (რუს. Анна Андреевна Ахматова; დ. 23 ივნისი [ ძვ. სტ. 11 ივნისი], 1889, ოდესა — გ. 5 მარტი, 1966, დომოდედოვო, მოსკოვის ოლქი, დაკრძალულია სანქტ-პეტერბურგში) — XX საუკუნის რუსი პოეტი, მწერალი, ლიტერატორი, ლიტერატურის კრიტიკოსი, მთარგმნელი.
პოეტესას ბედი ტრაგიკული აღმოჩნდა. მიუხედავად იმისა, რომ თვითონ არ ყოფილა დაპატიმრებული ან რეპრესირებული, ეს ყველაფერი გადახდა მის სამ უახლოეს ადამიანს — 1921 წელს დახუხვრიტეს ქმარი ნ.ს გუმილიოვი. მესამე ქმარი (არაოფიციალური) ნიკოლაი პუნინი სამჯერ იქნა დაპატიმრებული, დიღუპა ციხეში 1953 წელს. ერთადერთმა შვილმა ლევ გუმლიოვმა ციხეში 10 წელიწადზე მეტი გაატარა. ქვრივისა და მსჯავრდებულის დედის, „ერის მტრის“ წუხილი აღწერილია ამახტოვას ცნობილ პოემაში „რეკვიემი“.
პოეზიის კლასიკოსად აღიარებული იქნა 1920 წელს; ის „დადუმების“ ცენზურის წნეხის ქვეშაც იყო. მისი უამრავი ნაწარმოები არ გამოქვეყნეულა არა მხოლოდ მის სიცოცხლეშ, რამედ მისი გარდაცვალებიდან რამდენიმე ათეული წლების შემდეგაც კი. ისევე როგორც სსრკ-ში, ასევე ემიგრაციის დროს, მისი სახელი საპატიო ადგილს იკავებდა ლიტერატორთა შორის.
დაიბადა ოდესის რაიონში, „ბოლშოი ფონტანში“, ინჟინერ-მექანიკოსის ა. ა. გორენკოს (1848-1915) ოჯახში. დედამისი ერაზმოვნა სტოგოვა (1856-1930) პოეტ ანინა ბუნინინის შორეულ ნათესავად ითვლებოდა. დედის მხრიდან წინაპრად ხმატოვა თვლიდა ორდიის ხანს — ახმატს, საიდანაც წარმოიქმნა მისი ფსევდონიმი.
1890 წელს ოჯახი „ცარსკოე-სელოში“ გადავიდა. აქ ახმატოვა მასწავლებლად იწყებს მუშაობას.
ახმატოვა იხსენებდა, რომ ლევ ტოლსტოის ანბანით სწავლობდა. ხუთი წლის ასაკში უსმენდა მასწავლებელს, რომელიც სხვა ბავშვებს უხსნიდა; ასევე დაეუფლა ფრანგულსაც.
თავისი პირველი ლექსი გამოაქვეყნა 1911 წელს. მისი ლექსებში ასიახება ყოფიერების ერთგულება, მსოფლიო წუხილი, დახვეწილი ფსიქოლოგია და ა. შ. მისი ავტობიოგრაფიული პოემა „რეკვიემი“ (1935-40) პირველად 1963 წელს გამოქვეყნდა მიუნხენში, (სსრკ-ში კი მხოლოდ 1987 წელს) — ერთ-ერთი პირველი ნაწარმოები, რომელიც 1930 წლის რეპრესირებულთ მიეძღვნა.
ახმატოვა დაკავშირებული იყო აკმეისტების ჯგუფთან. მის რევოლუციამდელ ლირიკაში ჭარბობს სიმარტოვის, ნატიფ ესთეტიკურ და სატრფიალო განცდათა მოტივები. ლექსების წიგნებში "კრიალოსანი" (1914), "თეთრი გუნდი" (1917) ვლინდება ინტიმურ-სასაუბრო ინტონაციები, ემოციური ლაკონიზმი და მხატვრულ სახეთა "საგნობრიობა", ამასთან იგრძნობა ხალხური სასიმღრო მოტივებისა და რუსული კლასიკური ლირიკის ტრადიციების ზეგავლენა.
„უგმირო პოემაში“ (1940-1962 მთლიანად გამოქვეყნდა 1976 წელს) ახატოვა ქმნის „ვერცხლის საუკუნის“ ეპოქას რუსულ ლიტერატურაში. პოეზიის გარდა მის კალამს ეკუთვნის ასევე სტატია პუშკინის შემოქმედებაზე, მოგონებები თანამედროვეებზე. 1919-1921 წებში პეტრორგარდის ბლოკადასთან დაკავშირები არაერთხელ გავრცელდა ხმა ახმატოვას გარდაცვალების შესახებ.
1922 წლიდან ახმატოვას წიგნები მკაცრ ცენზურას გადიოდა. ყოველ კრებული, რომელიც გამოქვეყნდა 1922-1966 წლებამდე არ შეიძლება ეწოდოს ავტორისეული.
ახმატოვას ლექსები ბევრ ენაზეა თრგმნილი.
