რისი მოძებნა გსურს?

(0 შეფასება)

წითელი სასტუმრო

ონორე დე ბალზაკი
რის წაკითხვას ვგეგმავ
ბოლოს რა წავიკითხე
ორი მეგობარი, დიდვაჭარი და დიდვაჭრის ოქროთი და ბრილიანტით სავსე ჩანთა... და სასტუმროში მომხდარი დანაშაული... და სამართალი, რომელმაც უდანაშაულოს საბედისწერო სასჯელი არგუნა! სიმართლე დამნაშავის საიდუმლოდ რჩება, თუმცა...

არ არის მარაგში

2
1

მიტანის ღირებულება

თბილისი - 4 ლარი / რეგიონი - 6.00 ლარი მიწოდება: *თბილისი: შეძენიდან 2-3 სამუშაო დღე; *რეგიონები: შეძენიდან 4-5 სამუშაო დღე:
კალათაში დამატება
ყიდვა
შეიძინეთ განვადებით
მახასიათებლები
ISBN 9789941327773
გამომცემლობა პალიტრა L
გამოცემის წელი 2017
მთარგმნელი რუსუდან დოდაშვილი
ყდა რბილი
გვერდების რაოდენობა 64
ფორმატი 11.7X18
წიგნის ენა ქართული
ონორე დე ბალზაკი — ფრანგი მწერალი. ნამდვილი სახელია ონორე ბალზაკი, ნაწილაკს „დე“, რომელიც მაღალი დონის წოდებას გამოხატავს, ბალზაკი 1830 წლიდან იყენებდა. მისი შემოქმედების უმნიშვნელოვანეს ნაშრომს წარმოადგენს პატარა მოთხრობებისა და ნოველებისგან შექმნილი წიგნების კრებული, რომელსაც ავტორმა „ადამიანური კომედია“ უწოდა. კრებულში შესულ თითოეულ წიგნს აერთიანებს მსგავსი თემატიკა და პერსონაჟები, თუმცა ყველა წიგნს საკუთარი სახელწოდება და სიუჟეტი გააჩნია, სადაც ბალზაკი წარმოაჩენს საფრანგეთის ცხოვრებას 1815 წლიდან. ბალზაკმა ზუსტი დაკვირვებითა და შეულამაზებელი სინამდვილით წარმოადგინა საზოგადოების სახე. ის ითვლება რეალიზმის ფუძემდებლად ევროპულ ლიტერატურაში. ბალზაკის შემოქმედება გამოირჩევა მრავალფეროვანი პერსონაჟებით, რომლებიც გაორებულნი არიან მორალური დილემით. მისმა ნაშრომებმა გავლენა იქონია მის შემდგომ მწერლებსა და ფილოსოფოსებზე. მათ შორის არიან მარსელ პრუსტი, ემილ ზოლა, ჩარლზ დიკენსი, ედგარ ალან პო, ფიოდორ დოსტოევსკი, გუსტავ ფლობერი, ჰენრი ჯეიმსი, უილიამ ფოლკნერი, ჯეკ კერუაკი, იტალო კალვინო, ფრიდრიხ ენგელსი, კარლ მარქსი. მისმა მრავალმა ნაშრომმა ასახვა ჰპოვა ასევე ფილმებში და დღემდე შთაგონების წყაროა მწერლებისთვის, რეჟისორებისა და კრიტიკოსებისთვის. ბალზაკი ადრეული ასაკიდანვე გამოირჩეოდა თავისუფალი აზროვნებითა და მტკიცე, ჯიუტი ხასიათით, რაც მას პრობლემებს უქმნიდა ჯერ სკოლაში, შემდეგ კი მთელი ცხოვრების განმავლობაში. სკოლის დამთავრების შემდეგ ის მუშაობდა იურიდიულ ფირმაში, თუმცა, მან ამ სფეროში კარიერის გაგრძელება არ ისურვა არაჰუმანური და დამღლელი რუტინული სამუშაოს გამო. ბალზაკმა მისი სამწერლო მოღვაწეობის განმავლობაში და მანამდეც სცადა კარიერის აწყობა, როგორც პუბლიცისტმა, მესტამბემ, ბიზნესმენმა, კრიტიკოსმა და პოლიტიკოსმა, თუმცა, ყველა სფეროში მარცხი განიცადა. „ადამიანურ კომედიაში“ ბალზაკმა ასახა საკუთარი რეალური ცხოვრებისეული სიძნელეები და იმედგაცრუება. ბალზაკს გადატვირთული სამუშაო გრაფიკის გამო მუდმივად ჯანმრთელობის პრობლემები ჰქონდა. მას დაძაბული ურთიერთობა ჰქონდა საკუთარ ოჯახთან ფინანსური სიძნელეებისა და პირადული უთანხმოების გამო. 1850 წელს ბალზაკი დაქორწინდა. ქორწინებიდან ხუთი თვის შემდეგ კი გარდაიცვალა. ბალზაკის მამამ, ბერნარ-ფრანსუა ბალზაკმა, ქალაქ ტურის მერის თანაშემწემ, გლეხური გვარი, მალსა არისტოკრატიულ, დე ბალზაკად გადაიკეთა. ის მეთერთმეტე შვილი იყო ღარიბ ოჯახში და საფრანგეთის სამხრეთ რეგიონში ცხოვრობდა. 1760 წელს გაემგზავრა პარიზში, რათა სოციალური მდგომარეობა გაეუმჯობესებინა. მწერლის დედა, ან-ჩარლოტ-ლორ სალამბიე პარიზის წვრილბურჟუაზიული ოჯახიდან იყო გამოსული. ის თვრამეტი წლის იყო, როდესაც ორმოცდაათი წლის ბერნარ-ფრანსუა ბალზაკზე დაქორწინდა. როგორც ბრიტანელი მწერალი და კრიტიკოსი პრიტჩეთი აღნიშნავს, ის უსიყვარულოდ დაქორწინდა და ქორწინება ორმხრივ ანგარებიან გარიგებას ეფუძნებოდა. ონორე ბალზაკი ოჯახში მეორე შვილი იყო. მის დაბადებამდე გარდაიცვალა ლუის—დანიელი, ბალზაკების პირველი შვილი, რომელმაც მხოლოდ ერთი თვე იცოცხლა. ბალზაკის დები, ლაურა და ლორანსი დაიბადნენ 1800 და 1802 წლებში, ხოლო ძმა, ჰენრი 1807 წელს. 1803 წლიდან ბალზაკი მიაბარეს ერთ-ერთ პანსიონში, 1807 წლიდან კი ვანდომის სასულიერო კოლეჯში. 1814 წელს ოჯახი პარიზში გადასახლდა. ბალზაკი ჯერ ნოტარიუსის კანტორაში მუშაობდა, თან ლიტერატურის ლექციებს ისმენდა სორბონის უნივერსიტეტში, 1816 წელს იგი მამის ნებართვით სამართლის სკოლაში შევიდა, რომელიც 1819 წელს დაამთავრა, მაგრამ ოჯახს განუცხადა, რომ მისი მოწოდება ლიტერატურა იყო, განმარტოვდა მანსარდში და წერას შეუდგა. ბალზაკი ჩვილობიდანვე სახლიდან მოშორებით ძიძასთან იზრდებოდა. ასევე მისი და, ლაურაც (როგორც ეს მიღებული იყო იმ დროს საშუალო და მაღალი კლასის საზოგადოებაში). ოთხი წლის შემდეგ, ბავშვები სახლში დაბრუნდნენ, თუმცა, მშობლებმა მათ მიმართ გულცივი და დისტანციური დამოკიდებულება დაიჭირეს, რამაც შემდგომში მნიშვნელოვნად იმოქმედა მწერალზე. ბალზაკს 1835 წლის ნოველაში „ველის შროშანი“ დახასიათებული ჰყავს ბოროტი აღმზრდელი, მის კაროლინი, რომელიც მისი მომვლელის პროტოტიპს წარმოადგენს. ათი წლის ასაკში, ბალზაკი ორატორის სახელობის სკოლაში მიაბარეს, სადაც ის შვიდი წლის განმავლობაში სწავლობდა. ბალზაკს მამა მცირეოდენ სახარჯ ფულს აძლევდა, თუმცა, ეს ძალზედ სასაცილო მდგომარეობაში აყენებდა მას მათი თანაკლასელების წინაშე, რომლებიც გაცილებით მდიდრები იყვნენ. ბალზაკს უჭირდა სკოლის მასალის ათვისება, რადგან სწავლის მეთოდი ორიენტირებული იყო პროგრამული მასალის დაზეპირებაზე და არა ანალიზზე. ამის გამო, ბალზაკი ხშირად ხვდებოდა ურჩი ბავშვებისთვის განკუთვნილ ოთახში, სადაც ისჯებოდა. მოგვიანებით, როდესაც სკოლის დარაჯს ჰკითხეს, ახსოვდა თუ არა ბალზაკი, მან უპასუხა: „მახსოვს თუ არა ბალზაკი? ვფიქრობ, დიახ. მე მქონდა პატივი ასჯერ მაინც წავძღოლოდი მას დილეგში“. თუმცა, მარტო გატარებული დრო „დილეგში“ ხელსაც აძლევდა ბალზაკს უამრავი დრო დაეთმო წიგნების კითხვისთვის. „ადამიანურ კომედიაში“ მწერალს ბავშვობისდროინდელი ბევრი მოგონება აქვს აღწერილი. ასევე, იმ ადამიანების ცხოვრებაც, რომლებიც იმ დროს მის გვერდით იყვნენ. ბალზაკის 1832 წელს დაწერილ ნოველაში „ლუი ლამბერი“ ასახულია ახალგაზრდა ბიჭის ცხოვრება ორატორის სკოლაში. ნოველაში მთხრობელი წერს: „ის კითხულობდა ყველანაირ წიგნებს განურჩევლად მისი რელიგიური, ისტორიული, ლიტერატორული, ფილოსოფიური თუ ფსიქიკური ხასიათისა. მან მიამბო, რომ ის გრძნობდა ენით აუღწერელ სიამოვნებას, როდესაც კითხულობდა ლექსიკონებს, სხვა წიგნის არ ქონის შემთხვევაში“. ბალზაკი ხშირად ავადმყოფობდა. საბოლოოდ, როდესაც სკოლის დირექტორმა ამის შესახებ აცნობა ოჯახს, ის სახლში დააბრუნეს. ბალზაკი საკუთარ თავს ინტელექტუალურ ადამიანად თვლიდა, თუმცა, უნდა ითქვას, რომ მისი განათლების ფაქტორი მეტწილად „დილეგში“ გატარებული დროის დამსახურება იყო. (ამ დროისთვის, ბალზაკის მამას ტრაქტატი ჰქონდა დაწერილი თემაზე „ქურდობისა და მკვლელობების პრევენციის საშუალებები, დამნაშავეების გამოსწორება და მათი საზოგადოებრივ ცხოვრებაში ჩაბმა“, სადაც ის აკრიტიკებდა ციხეს, როგორც დანაშაულის პრევენციის ფორმას). 1814 წელს ბალზაკების ოჯახი პარიზში გადავიდა საცხოვრებლად. მწერალს პირადი მასწავლებლები აუყვანეს და ორწლინახევრით გაგზავნეს სკოლაში. ეს ბალზაკისთვის ყველაზე რთული და უბედური წლები იყო, მან თვითმკვლელობაც კი სცადა მდინარე ლუარის ხიდიდან. 1816 წელს ბალზაკი სორბონის უნივერსიტეტში შევიდა, სადაც სამი ცნობილი პროფესორი თანამედროვე ისტორიას ასწავლიდა: ფრანსუა გიზო, რომელიც შემდეგ პრემიერ მინისტრი გახდა; აბელ-ფრანსუა ვილამენი, რომელიც ფრანგულსა და კლასიკურ მუსიკას ასწავლიდა და ყველაზე გავლენიანი ფიგურა ვიქტორ კუზენი, ფილოსოფიის ლექტორი, რომელიც სტუდენტებს თავისუფალ აზროვნებას ასწავლიდა. როდესაც ბალზაკმა დაამთავრა სწავლა, მამამისის წაქეზებით სამართალის სკოლაში დაიწყო სწავლა. სამი წლის განმავლობაში ის სწავლობდა და მუშაობდა ვიქტორ პასეზის ოფისში, რომელიც ოჯახის მეგობარი იყო. ამ პერიოდში, ბალზაკი უკვირდება ადამიანური ბუნების თავისებურებებს. 1840 წელს დაწერილი ნოველაში „ნოტსრიუსი“ ის წერს, რომ სამართალმცოდნე ხედავს „ზეთიან ბორბლებს ყველას ბედისწერაზე, მემკვიდრეების საზარელ ბრძოლას ჯერ არგაციებულ გვამებზე, ადამიანების გულს, რომლებიც ეჭიდებიან სისხლის სამართლის კოდექსს“. 1819 წელს პასეზემ შესთავაზა ბალზაკს თავისი მოადგილეობა, მაგრამ ბალზაკს არ სურდა ამ სფეროს გაჰყოლოდა. ის ამ ყოფას შემდეგნაირად აღწერდა: „მოხელე, მანქანა, რომელიც მკაცრად განსაზღვრულ საათებში ჭამს, სვამს და იძინებს. მე უნდა ვიყო ისეთივე, როგორც ყველა. და ეს არის ის, რასაც ისინი ცხოვრებას ეძახიან, ცხოვრება სალესი ქვის ქვეშ და ერთსა და იმავეს კეთება გამუდმებით... მე ვარ მშიერი და არაფერს შეუძლია ჩემი მადის დაოკება“. ბალზაკმა განიზრახა მწერალი ყოფილიყო. ამ გადაწყვეტილებამ ოჯახში სერიოზული განხეთქილება გამოიწვია, თუმცა, ბოლომდე არ უარუყვიათ ის. სამაგიეროდ, 1819 წლის აპრილში ის პარიზში ცხოვრობდა და როგორც ინგლისელი კრიტიკოსი წერს, ძალზედ ღარიბულ და რთულ პირობებში უწევდა მწერალს არსებობა, მოხუცი მომვლელი ქალი ჰყავდა და ხშირად შიმშილის პირას იყო. ბალზაკის ოჯახი კი პარიზიდან თორმეტი მილის მოშორებით გადავიდა საცხოვრებლად. პირველი ლიტერატურული ცდა – ტრაგედია „კრომველი“ (1820) სუსტი აღმოჩნდა. მას შემდეგ, ბალზაკმა დაიწყო სამი ნოველის შექმნა: „ტენი“, „ფალტურნი“ და „კორსინო“, რომლებიც არ დაუსრულებია. 1821 წელს ბალზაკი შეხვდა ავგუსტ ლეპოიტევინს, რომელმაც დაარწმუნა, რომ მოკლე მოთხრობები დაეწერა, რომელსაც ის გამომცემლებს მიყიდიდა. ბალზაკი სწრაფად შეუდგა მუშაობას და 1826 წლისთვის დაწერილი ჰქონდა ცხრა ნოველა, რომელსაც სხვა მწერლებთან თანამშრომლობით აქვეყნებდა ფსევდონიმით. მაგალითად, ერთ-ერთი ასეთი ნოველა იყო „არდენის ქორეპოსკოპოსი“ (1822), რომელიც აიკრძალა მასში შემცველი არაეთიკური და შეურაცხმყოფელი შინაარსის გამო. მასში მოთხრობილი იყო დაქორწინეული მღვდლის სისხლისამღვრევი სექსუალური ურთიერთობები. მსგავსი ნოველები ძირითადად კომერციულ მიზნებს ემსახურებოდა და ფართო მასების მსწრაფმყიდველობას. სენტბურის შეხედულებით, ეს ნოველები „საინტერესოდ ცუდი“ ნაშრომებია და იქვე დასძენს, რომ რობერტ ლუის სტივენსონი ცდილობდა მისთვის აერიდებინა ბალზაკის ადრეული ნამუშევრების წაკითხვა. თუმცა, ამერიკელი კრიტიკოსის სემუელ როჯერის თქმით, აუცილებელი იყო ბალზაკს ეს სამწერლო პერიოდი და მისი სირთულეები გამოევლო, რათა შეექმნა „ადამიანური კომედია“. 1820 წლის მიწურილს მწერალმა რამდენიმე სარისკო ბიზნესი წამოიწყო. მისი პირველი სარისკო საქმე იყო საგამომცემლო ფირმის გახსნა, სადაც ფრანგ კალასიკოსთა წიგნებს გამოსცემდა, მათ შორის მოლიერის წიგნებსაც. ამ ბიზნესმა მარცხი განიცადა. ბალზაკს მეტი წარმატება მოუტანა ფრანგი მწერალი ქალის, აბრანტეს ჰერცოგინია ლორ ჟიუნოს მემუარების გამოცემამ, რომელთანაც მწერალს სასიყვარულო უსრთიერთობები აკავშირებდა. ბალზაკმა ფული ისესხა ოჯახის წევრებისგან და მეგობრებისგან და შეეცადა ბეჭდური გამოცემის დაარსება, თუმცა, აქაც წარუმატებლობა იწვნია, ამ სფეროში გამოუცდელობისა და კაპიტალის არქონის გამო. მან თავისი ბიზნესი მეგობარს მისცა, რომელმაც საკმაოდ წარმატებულად ააწყო, თუმცა, მრავალი წელი ჰქონდა ვალები. 1828 წლის აპრილისთვის ბალზაკს 50 000 ფრანკი ემართა დედამისისგან. ბალზაკს სამეწარმეო საქმიანობის ჟინი არ ასვენებდა. მაშინაც, როდესაც ის ცნობილი მწერალი იყო, გაემგზავრა სარდინიაში ვერცხლის მადნის მოსაპოვებლად. ასევე, პოლონეთ-საფრანგეთს შორის ხე-ტყით ვაჭრობის პროექტებსაც უტრიალებდა. ამ პროექტებისათვის ის 16-18 საათს მუშაობდა დღე-ღამეში და რკინის ჯანმრთელობა უძილობითა და გადამეტებული ყავის სმით გაინადგურა. რამდენიმე ნოველის დაწერის შემდეგ, 1832 წელს ბალზაკს დაებადა იდეა შეექმნა უამრავი წიგნების სერია და აღეწერა საზოგადოების სახე, დაეხასიათებინა მისი ყველა ასპექტი. როდესაც მას ეს აზრი მოუვიდა, ის მაშინვე თავის დასთან მივიდა და განაცხადა: „მე გენიოსი გავხდები“. ბალზაკმა „ადამიანურ კომედიაში“ ყველა ის წიგნი შეიყვანა, რომელიც მას საკუთარი სახელით ჰქონდა გამოქვეყნებული. „ადამიანური კომედია“ ბალზაკის შემოქმედების ყველაზე დიდი მიღწევაა. სახელწოდება „ადამიანური კომედია“ უპირისპირდება დანტე ალიგიერის „ღვთაებრივ კომედიას“. შეიძლება ითქვას, რომ ეს სახელწოდება მწერალმა სარკასტულადაც შეურჩია თავის შემოქმედებას, რადგან „ადამიანური კომედიის“ წინასიტყვაობაში წერია: „... ეს იდეა მომევლინა კაცობრიობისა და ცხოველთა სამყაროს შედარების შედეგად“. ავტორის ჩანაფიქრით, „ადამიანურ კომედიაში“ სულ 137 ნაწარმოები უნდა შესულიყო. მათ შორის უმეტესობის დაწერა მოასწრო, თუმცა, ასევე დარჩა ბევრი ჩაფიქრებული, დაწყებული და დაუმთავრბელი წიგნები. ის შედგება 91 დასრულებული ნაშრომისგან (ნოველები, მოთხრობები, ანალიტიკური ესეები) და 46 დაუსრულებელი წიგნებისგან, რომელთა ნაწილსაც მხოლოდ სახელწოდება გააჩნია. „ადამიანურ კომედიას“ მიეკუთნება: „ქორწინების ფიზიოლოგია“ (1830), „შუანები“ (1829), „გობსეკი“(1830),„უცხო შედევრი“ (1831), „შაგრენის ტყავი“ (1831), „ოცდაათი წლის ქალი“ (1831), „გამქრალი ოცნებანი“ (1837-1839), „სოფლის ექიმი“ (1833), „ეჟენი გრანდე“ (1833), „სერაფიტა“ (1833), „აბსოლუტის ძიება“ (1834), „მამა გორიო“ (1834-1835), „ცელქი მოთხრობები“ (1832-1837), „ნუსინგენის სახლი“ (1838), „კურტიზანების ბრწყინვალება“ (1838), „კურტიზანების ბრწყინვალება და სიღატაკე“ (1839-1847), „გლეხები“ (1844), „კუზინ ბეტი“ (1846), „კუზენ პონსი“ (1847) და სხვა მრავალი. ბიზნეს საქმიანობებთან დაკავშირებული მარცხის შემდეგ, ბალზაკი გაემგზავრა ბრეტანში და დარჩა დე პომერელის ოჯახში, ფუჟერის მახლობლად. მწერალმა აქ დაწერა „შუანები“ (1829), სასიყვარულო ამბავი, რომელიც როიალისტ ძალთა ჩარევით ცუდად სრულდება. მიუხედავად იმისა, რომ ბალზაკი სამეფო მმართველობის მომხრე იყო, ის კონტრ-რევოლუციონერებს სიმპათიით ახასიათებს, თუმცა, ამასთან ისინი წიგნის ყველაზე სასტიკი სცენების ცენტრში არიან. ეს იყო პირველი წიგნი, რომელიც ბალზაკმა საკუთარი სახელით გამოაქვეყნა და ამან მას გაუხსნა „გზა აღთქმული მიწისკენ“, როგორც ერთმა კრიტიკოსმა აღნიშნა. ამ წიგნმა ავტორს გარკვეული სამწერლო ნიშა მისცა (მიუხედავად იმისა, რომ ის უოლტერ სკოტის გავლენას განიცდიდა). ამის შემდეგ, მალევე, იმ დროისთვის, როდესაც ბალზაკის მამა გარდაიცვალა, მან დაწერა „ელ ვერდუგო“, დაახლოებით 30 წლის კაცის შესახებ, რომელიც კლავს თავის მამას (იმ დროისთვის ბალზაკიც 30 წლის იყო. ეს იყო პირველი ნამუშევარი, რომელიც ბალზაკმა „ონორე დე ბალზაკის“ სახელით გამოაქვეყნა). ისევე როგორც მისმა მამამ, მანაც გამოიყენა „დე“ ნაწილაკი, რომელსაც მაღალი წოდების ადამიანები იყენებდნენ, რათა მიღებული ყოფილიყო არისტოკრატთა საზოგადოებაში. 1830 წელს ბალზაკმა დაწერა: „არისტოკრატიზმის წოდება, რომელიც ნიჭიერებას მოისაზრებს გაცილებით უფრო სამართლიანი და რეალურია, ვიდრე არისტოკრატია, რომელიც მხოლოდ სახელითა და მატერიალური ძალაუფლებით შემოიფარგლება“. ამისთვის სწორი დროის შერჩევაც მნიშვნელოვანი იყო. როგორც რობი ხსნის: „მამის გარდაცვალება და სათავადაზნაურო ნაწილაკის დამატება მწერლის სახელში ემთხვევა, რაც სიმბოლურ მემკვიდრეობის მიღებას გამოხატავს“. როგორც მისმა მამამ განვლო რთული და შრომატევადი გზა სიღარიბიდან მაღალი წრის საზოგადოებამდე, ასევე ბალზაკი მიიჩნევდა, რომ შრომა და ძალისხმევა იყო ნამდვილი ნიშანი აზნაურობის. 1830 წლის ივლისის რევოლუციისა და ჩარლზ X-ის მმართველობის დამხობის შემდგომ, ბალზაკმა განაცხადა, რომ ის როიალისტი იყო და მხარს უჭერდა ჩარლზ X-ს. მწერალი მიიჩნევდა, რომ ივლისის რევოლუციის შედეგად დამყარებული მონარქია (რომელის საზოგადოების აბსოლუტურ მხარდაჭერას ფლობდა) იყო არაორგანიზებული და არაპრინციპული და მას ესაჭიროებოდა შუამავალი, რათა შენარჩუნებულიყო პოლიტიკური სიმშვიდე მეფესა და აჯანყებულ ძალთა შორის. ბალზაკი შესაფერის პოლიტიკურ ფიგურად მიიჩნევდა ახალგაზრდა და ენერგიულ ადამიანს, რომელიც ნეიტრალური იქნებოდა ორივე პოლიტიკურად დაპირისპირებულ ძალას შორის. ასეთ ადამიანად ის საკუთარ თავს თვლიდა და აპირებდა პოლიტიკაში ჩაბმას, რომ არა ფატალური ინციდენტი (ბალზაკს ფეხი აუსრიალდა და დაეცა ქუჩაში, რის გამოც მიიღო თავის ტრავმა). მწერალმა გადაწყვიტა, არ მიეღო მონაწილეობა არჩევნებში. 1831 წელს დიდი წარმატება ხვდა წილად ბალზაკის რომანს „შაგრენის ტყავი“. წიგნში აღწერილია ახალგაზრდა ყმაწვილის, რაფაელ დე ვალენტინის ცხოვრება, რომელსაც ხელში ჩაუვარდება ცხოველის ტყავი. ტყავი განსაკუთრებულია და ის მის პატრონს პირდება ყველა სურვილისა და ოცნებების ახდენას, ძალაუფლებასა და სიმდიდრეს, თუმცა, ყოველი სურვილის ასრულების სანაცვლოდ ტყავის ზომა იკლებს და შესაბამისად მისი მფლობელის სიცოცხლის წლებიც მცირდება. სასოწარკვეთილი რაფაელი თანხმდება მის მფლობელობას, თუმცა საკუთარი სურვილების მართვას ვერ ახერხებს. საბოლოოდ, რაფაელი საკუთარი სურვილების მსხვერპლი ხდება, თუმცა ამავდროულად მწარე გამოცდილებით აღმოაჩენს ცხოვრების ნამდვილ ღირებულებას. ბალზაკს ამ რომანით სურდა ეჩვენებინა, ცხოვრებისეული სირთულეები და მათთან ბრძოლაში დაშვეული შეცდომები. მიუხედავად იმისა, რომ რომანი შეიცავს ფანტასტიკის ელემენტებს, ის რეალისტურ წიგნად ითვლება, რომელიც ასახავს ბურჟუაზიული ყოფის მატერიალიზმს. ბალზაკი ზუსტი დაკვირვებებითა და დეტალური აღწერილობით წარმოაჩენს კაზინოს, ანტიკურ მაღაზიას, სამეფო ბანკეტებს და სხვა ადგილებს. მწერალმა ასევე ასახა მისი საკუთარი ცხოვრებისეული დეტალები, მთავარი მოქმედი პირის საცხოვრებელის დახასიათება იდენტურია თავად ავტორის სახლის, სადაც ის კარიერის დასაწყისში ცხოვრობდა. „შაგრენის ტყავის“ ცენტრალურ თემას წარმოადგენს სურვილებისა და სიცოცხლის ხანგრძლივობას შორის კონფლიქტი. „შაგრენის ტყავმა“ გავლენა მოახდინა და ინსპირაციად იქცა რუსი, ფრანგი და გერმანელი კომპოზიტორებისთვის, ასევე, მიჩნეულია, რომ ოსკარ უაილდის „დორიან გრეის პორტრეტი“ ამ წიგნის გავლენითაა შთაგონებული (თუმცა, ბევრი სწავლული ამას უარყოფს). ავსტრიელი ფსიქოანალიტიკოსი ზიგმუნდ ფროიდი ძალიან ძილიერ ემოციურ კავშირს ხედავადა მასა და წიგნის მთავარ პერსონაჟს შორის. ფროიდს, როდესაც კიბოს დიაგნოზი დაუსვეს, ის თვითმკვლელობას აპირებდა. თუმცა, მან „შაგრენის ტყავის“ გადაკითხვის შემდეგ გადაიფიქრა და თავის ექიმს უთხრა: „ეს იყო ზუსტად ის წიგნი, რომელიც უნდა წამეკითხა“. რუსი ლიტერატორის თქმით, „შაგრენის ტყავმა„ და „მამა გორიომ“ გავლენა მოახდინა რუსი მწერლის ფიოდორ დოსტოევსკის წიგნზე „დანაშაული და სასჯელი“. 1831 წლის 17 ნოემბერს გოეთემ „შაგრენის ტყავის“ შესახებ დაწერა: „ეს არის ბრწყინვალე გონების შრომის ნაყოფი“. 1833 წელს ბალზაკმა დაწერა „ეჟენი გრანდე“, რომელიც მისი პირველი ყველაზე გაყიდვადი ნოველაა. თუმცა, ამავე დროს ამ წიგნმა მწერლის კარიერის განმავლობაში ყველაზე მეტი კრიტიკა დაიმსახურა. წიგნი ახალგაზრდა ქალბატონზეა, რომელსაც ხელმომჭირნეობა საკუთარი მამისგან მემკვიდრეობით გადმოეცა. ნაშრომი მარტივია, თუმცა, პერსონაჟების დახასიათება დინამიკური და კომპლექსურია. წიგნი ეძღვნებოდა მარია დიუ ფრესნეს (ფრანგი მწერალი), რომელიც იყო ბალზაკის საყვარელი და მისი ქალიშვილის დედა, როგორც მოგვიანებით დამტკიცდა, მარია „ნამდვილი“ ეჟენი გრანდე იყო. „მამა გორიო“ (1835) მწერლის მორიგი წარმატებული წიგნია. ბალზაკს „მეფე ლირის“ ტრაგედია 1820 წლის პარიზში გადმოაქვს და ახასიათებს საზოგადოების სახეს, სადაც ყველა სახის სიყვარულს ფულის სიყვარული აღემატება. წიგნის ცენტრალური ფიგურა არის მამა გორიო, რომელიც ღარიბულ ნაქირავებ სახლში ცხოვრობს და ყველაფერს იკლებს, რადგან თავისი ქალიშვილების კეთილდღეობა და მატერიალური საზრუნავი უზრუნველჰყოს. მიუხედავად ამისა, სიკვდილის წინ მისი ქალიშვილები მამას არ ნახულობენ. მამის ცენტრალური როლი ამ წიგნში შემთხვევითი არ არის. ბალზაკისთვის ეს თემა მნიშვნელოვანი იყო და ნაცნობიც, ვინაიდან მან იშვილა მარი-კაროლინი, მისი საყვარლის (მარია დიუ ფრესნე) არაკანონიერი ქალიშვილი. წიგნის შესავალში ბალზაკი წერს: „ვისაც ეს წიგნი გიჭირავთ ხელში, რბილს სავარძელში მისვენებული ზიხართ და თქვენთვის ამბობთ, იქნებ ამან გამართოსო. როდესაც მოხუც გორიოს იდუმალ ავბედითობას ბოლომდე წაიკითხავთ, თქვენ მადიანად ისადილებთ და თქვენს უგრძნობლობას ავტორს მიაწერთ, უსაყვედურებთ მას გაზვიადებისათვის და დააბრალებთ პოეტურ შეთხზვას. აჰა! იცოდეთ: ეს დრამა არც ფიქციაა და არც რომანი. ის იმდენად ჭეშმარიტია, რომ ყოველ ადამიანს შეუძლია თავის ცხოვრებაში ან თავის გულშიც კი ამოიცნოს მისი საწყისები“. რომანი ბალზაკის ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან ნაშრომად მიიჩნევა. როგორც ნოველისტი ფელისიან მარსო აღნიშნავს: „ჩვენ ყველანი მამა გორიოს შვილები ვართ“. თავად ბალზაკი ძალიან ამაყობდა ამ ნაშრომით. მან განაცხადა: „მამა გორიო ყველაზე დიდი წარმატებაა, ჩემი უმძვინვარესი მტრები მუხლს მოიდრეკენ მის წინაშე. ჩემმა ტრიუმფმა ყველაფერი მოიცვა, მათ შორის მეგობრებიც და მოშურნეებიც“. წიგნის ყველაზე კარგად ცნობილი მონაკვეთია ეჟენისა და ვოტრენის საუბრის ერთ-ერთი ციტატა: „მე შენ ისეთ რამეს შემოგთავაზებ, რაზეც ვერავინ იტყოდა უარს“. ეს ფრაზა გამოყენა მარიო პიუზომ თავის წიგნში „ნათლია“ და 100 ყველაზე ცნობილ გამონათქვამში შედის. 1836 წელს ბალზაკმა დააარსა ყოველკვირეული ჟურნალი „პარიზის ქრონიკა“, რომელიც მიმოიხილავდა სოციალურ და პოლიტიკურ თემებს. მწერალი ცდილობდა, მკაცრად დაეცვა მიუკერძოებლობა და სხვადასხვა იდეოლოგიების წარმოდგენისას ისინი დასაბუთებული და არგუმენტირებული შეფასებებით გაემყარებინა. როგორც როჯერი აღნიშნავს: „ბალზაკი სხვადასხვა სოციალურ, პოლიტიკურ თუ ეკონომიკურ თეორიებს ორივე მხრიდან განიხილავდა“. ჟურნალმა არ გაამართლა, თუმცა, 1840 წელის ივლისში ბალზაკმა სხვა გამოცემა, „პარიზის მიმოხილვა“ დააარსა. წარუმატებლობამ ბიზნესის სფეროში და უშედეგო ძალისხმევის გაწევამ, მწერალს ნიადაგი მოუმზადა შეექმნა ახალი წიგნი „გამქრალი ოცნებანი“ 1843. წიგნში ასახულია ახალგაზრდა პოეტის ლუსიენის ცხოვრება, რომელიც ცდილობს სახელის მოხვეჭას, თუმცა, ის ეფლობა საზოგადოების ბნელ და წინააღმდეგობებით სავსე ჭაობში. ლუსიენის ჟურნალისტური საქმიანობა ასახავს თავად მწერლის პირად გამოცდილებასა და მარცხს ამ სფეროში. დონალდ ადამსონის თქმით „გამქრალი ოცნებანი“ სამყაროს საიდუმლოებების გამჟღავნება უფროა, ვიდრე პერსონაჟების ფსიქოლოგიურ-მორალური განვითარების წარმოდგენა“. წიგნის წარმატებამ განაპირობა „გამქრალი ოცნებანის“ გაგრძელების „კურტიზანების დიდებულება და საბრალოების“ შექმნა, რომელიც ოთხი ნაწილისგან შედგება. ცვაიგი „გამქრალი ოცნებების“ შესახებ წერს: „ფულადი ჯარიმის ჯიბრზე ელვის სისწრაფით დაწერილი ეს თხზულება იქცევა ბალზაკის ცენტრალურ ნაწარმოებად. გეგონებათ, თვითონ ბალზაკმა მათრახის უწყალო ცემით გამოდევნაო ყოვლივე, რაც კი მის შინაგან არსებაში იმალებოდა“. 1847 და 1848 წლებში მწერალმა დაწერა „კუზინ ბეტი“ და „უზინ პონსი“, სადაც მწერლის მიერ იურიდიულ ფირმაში მიღებული გამოცდილებაა გადმოცემული და აღწერილია ნათესავებს შორის შუღლი და ბრძოლა მემკვიდრეობის მისაღებად. ამ პერიოდში ბალზაკის მდგომარეობა გაუარესდა და ამ წიგნების დასრულებამ სიმბოლური მნიშვნელობა მიანიჭა თავად მწერლის სიცოცხლის დასასრულსაც. ბალზაკს სამუშაო განრიგი შემდეგნაირად ჰქონდა გაწერილი. ის მსუბუქად სადილობდა შუადღის ხუთ-ექვს საათზე, შემდეგ კი შუაღამემდე ეძინა. გაღვიძების შემდეგ ძალიან დიდხანს მუშაობდა, ხშირად გადაბმულად თხუთმეტ საათს დღეში. როგორც თავად ბალზაკმა აღნიშნა, ერთხელ მან 48 საათი იმუშავა სამ საათიანი შესვენებით. მუშაობის დროს ბალზაკი უზომო რაოდენობის ყავას სვამდა. ბალზაკს მუშაობის პროცესში და წიგნის გამოცემის შემდეგაც უამრავი დამატებები, შესწორებები და ცვლილებები შეჰქონდა ნაშრომში, რისთვისაც მნიშვნელოვანი დანახარჯების გაწევა ხდებოდა საჭირო, როგორც მწერლისთვის, ასევე გამომცემლისთვისაც. საბოლოოდ, დასრულებული ნაშრომი სრულიად განსხვავებული იყო წიგნის ორიგინალური ვერსიისგან. ბალზაკი ერიდებოდა საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებში ყოფნას, თუმცა, ის ყოველთვის ინარჩუნებდა კონტაქტს სოციალურ გარემოსთან. მისი „განდეგილობა“ განპირობებული იყო, ერთი მხრივ, დროის უქონლობით, მეორე მხრივ კი, გაუცხოების გრძნობით. ის საკუთარ მოვალეობად მიიჩნევდა არა საზოგადოებრივ ადგილებში ყოფნას, არამედ მათ ასახვას საკუთარ ნაშრომებში. ბალზაკი მეგობრობდა თეოფილ გოტიესთან და შარლ დე ბერნართან. ის იცნობდა ვიქტორ ჰიუგოს. ბალზაკი დროის უმეტეს ნაწილს ატარებდა შატო-დიუ-საშეში, მისი მეგობრის სახლში, ტურის მახლობლად. მისი ბევრი პერსონაჟი სწორედ ამ სახლში, მეორე სართულის პატარა საძინებელ ოთახში შექმნა მწერალმა. ამჟამად შატო წარმოადაგენს ბალზაკის მუზეუმს. ბალზაკს ოთახში ედგა ნაპოლეონის ბიუსტი, რომელზეც ეწერა: „ის რაც ნაპოლეონმა ხმლით დაიპყრო, მე მას კალმით დავიპყრობ“. ბალზაკმა 1832 წელს ანონიმური წერილი მიიღო ოდესიდან მისი თაყვანისმცემლისგან, სადაც „უცნობი“ მწერალს აკრიტიკებდა „შაგრენის ტყავში“ გამოხატული ცინიზმისა და ათეისტური დამოკიდებულებისათვის, ასევე ქალების უარყოფითი დახასიათებისათვის. ბალზაკმა ამ კრიტიკას ფრანგულ ჟურნალში უპასუხა იმ იმედით, რომ „უცნობი“ მას წაიკითხავდა. ასე დაიწყო თხუთმეტწლიანი მიწერ-მოწერა ბალზაკსა და მის მომავალ მეუღლეს, ეველინა განსკას შორის. განსკა დაქორწინებული იყო ოცი წლით უფროს, მდიდარ პოლონელ მიწათმფლობელზე და კიევის მახლობლად ცხოვრობდა. ქორწინება ფორმალურ ხასიათს ატარებდა. ბალზაკი და განსკა ორჯერ შეხვდნენ ერთმანეთს 1834 წელს შვეიცარიაში და 1835 წელს ვენაში. მათ გადაწყვიტეს, რომ ექორწინათ ეველინას მეუღლის გარდაცვალების შემდგომ. ეველინა განსკა ბალზაკის მიმართ განსაკუთრებულ სულიერ და ემოციურ სიახლოვეს გრძნობდა, რაც ასახულია მწერლისა და ეველინას მიმოწერებში, სადაც ვნება, მოთმინება და მოკრძალება საოცარი ბალანსითაა შერწყმული. მათი მეორე შეხვედრის შემდგომ, 1835 წლის ივნისში ბალზაკის მიერ ეველინასადმი მიწერილ სასიყვარულო წერილში გადმოცემულია მწერლის სულიერი მდგომარეობა და განცდები, რომელის ინსპირაცია ავტორის შემოქმედებაშიც აისახა: „თუკი შეიძლება რაიმეს ეწოდოს სიგიჟე, ეს შენდამი სიყვარულია. ყველა ჩემი ფიქრი და გრძნობა შენში ცხოვრობს. ეს არის სიგიჟე, რომელმაც მთელი ჩემი პიროვნება მოიცვა და რაც მაშინებს. ამას არ შეიძლება ეწოდოს ცხოვრება, არასდროს მიგრძვნია და განმიცდია, არასოდეს მიცხოვრია ისე, როგორც ახლა შენი ფიქრებით თავდაკარგულს. შენ ყოველივე შთანთქე ჩემში. მე ვცხოვრობ ოცნებაში, სადაც ერთი წამი ათას წელს გრძელდება. მე ვიღებ შენს ბარათს და ვესაუბრები მას და გხედავ შენ ჩემს წინ ისევე ცხადად, როგორც გუშინ. მე ვუმეორებ საკუთარ თავს „ის ჩემია“. ანგელოზებიც კი არ არიან ისეთი ბედნიერნი სამოთხეში, როგორც მე შენს გვერდით“. ეველინა განსკის მეუღლე 1841 წელს გარდაიცვალა და ბალზაკისა და ეველინას რომანმა ოფიციალური სახე მიიღო. 1843 წელს ბალზაკი ეველინას სანქტ-პეტერბურგში ეწვია. ეკონომიკური სიდუხჭირისა და ჯანმრთელობის პრობლემების მიუხედავად, მათ საბოლოოდ 1850 წლის 14 მარტს იქორწინეს. მიუხედავად იმისა, რომ ბალზაკი გვიან დაქორწინდა, მას უკვე ჰქონდა დაწერილი ორი ტრაქტატი ქორწინების შესახებ: „ქორწინების ფსიქოლოგია“ და „ქორწინების სცენები“. აპრილის ბოლოს ახალდაქორწინებულები პარიზში გაემგზავრნენ. ბალზაკის მდგომარეობა მგზავრობისას ძალიან გაუარესდა. ეველინა თავის ქალიშვილს ბალზაკის მდგომარეობას ატყობინებს და წერს, რომ მწერალი უკიდურესად მძიმე მდგომარეობაშია. ბალზაკი და ეველინა პარიზში 20 მაისს ჩავიდნენ, მწერლის ორმოცდამეთერთმეტე დაბადების დღეზე. ქორწინებიდან ხუთი თვის შემდეგ, 18 აგვისტოს, ბალზაკი გარდაიცვალა. გარდაცვალების დროს მწერალთან მხოლოდ დედა იმყოფებოდა. ბალზაკი დაასაფლავეს პარიზში, პერ-ლაშეზის სასაფლაოზე. დაკრძალვის ცერემონიაზე სიტყვით გამოვიდა ვიქტორ ჰიუგო , რომელმაც დიდი მწუხარება გამოთქვა მწერლის გარდაცვალებასთან დაკავშირებით და იქ მყოფთ შემდეგი სიტყვებით მიმართა: „დღეს ჩვენ შავები გვაცვია, რადგან მოგვიკვდა გენიოსი, ერი გლოვობს გენიოსის გარდაცვალებას“. ცერემონიას ესწრებოდა თითქმის ყველა პარიზელი მწერალი მათ შორის: ალექსანდრ დიუმა (უფროსი), ალექსანდრ დიუმა (უმცროსი), ფრედერიკ ლემეტრი, გუსტავ კურბე. „ადამიანური კომედია“ ბალზაკს დაუმთავრებელი დარჩა, ის გეგმავდა უამრავი სხვა წიგნების დაწერას, რომელთა დაწყებაც ვერ მოასწრო. მწერალი, ჩვეულებრივ ახალ წიგნზე მუშაობის პროცესში პარალელურად „დასრულებულ“ წიგნზეც მუშაობდა და შესწორებები შეჰქონდა. ასეთი მწერლ
გაიგე მეტი
ონორე დე ბალზაკი
ონორე დე ბალზაკი — ფრანგი მწერალი. ნამდვილი სახელია ონორე ბალზაკი, ნაწილაკს „დე“, რომელიც მაღალი დონის წოდებას გამოხატავს, ბალზაკი 1830 წლიდან იყენებდა. მისი შემოქმედების უმნიშვნელოვანეს ნაშრომს წარმოადგენს პატარა მოთხრობებისა და ნოველებისგან შექმნილი წიგნების კრებული, რომელსაც ავტორმა „ადამიანური კომედია“ უწოდა. კრებულში შესულ თითოეულ წიგნს აერთიანებს მსგავსი თემატიკა და პერსონაჟები, თუმცა ყველა წიგნს საკუთარი სახელწოდება და სიუჟეტი გააჩნია, სადაც ბალზაკი წარმოაჩენს საფრანგეთის ცხოვრებას 1815 წლიდან. ბალზაკმა ზუსტი დაკვირვებითა და შეულამაზებელი სინამდვილით წარმოადგინა საზოგადოების სახე. ის ითვლება რეალიზმის ფუძემდებლად ევროპულ ლიტერატურაში. ბალზაკის შემოქმედება გამოირჩევა მრავალფეროვანი პერსონაჟებით, რომლებიც გაორებულნი არიან მორალური დილემით. მისმა ნაშრომებმა გავლენა იქონია მის შემდგომ მწერლებსა და ფილოსოფოსებზე. მათ შორის არიან მარსელ პრუსტი, ემილ ზოლა, ჩარლზ დიკენსი, ედგარ ალან პო, ფიოდორ დოსტოევსკი, გუსტავ ფლობერი, ჰენრი ჯეიმსი, უილიამ ფოლკნერი, ჯეკ კერუაკი, იტალო კალვინო, ფრიდრიხ ენგელსი, კარლ მარქსი. მისმა მრავალმა ნაშრომმა ასახვა ჰპოვა ასევე ფილმებში და დღემდე შთაგონების წყაროა მწერლებისთვის, რეჟისორებისა და კრიტიკოსებისთვის. ბალზაკი ადრეული ასაკიდანვე გამოირჩეოდა თავისუფალი აზროვნებითა და მტკიცე, ჯიუტი ხასიათით, რაც მას პრობლემებს უქმნიდა ჯერ სკოლაში, შემდეგ კი მთელი ცხოვრების განმავლობაში. სკოლის დამთავრების შემდეგ ის მუშაობდა იურიდიულ ფირმაში, თუმცა, მან ამ სფეროში კარიერის გაგრძელება არ ისურვა არაჰუმანური და დამღლელი რუტინული სამუშაოს გამო. ბალზაკმა მისი სამწერლო მოღვაწეობის განმავლობაში და მანამდეც სცადა კარიერის აწყობა, როგორც პუბლიცისტმა, მესტამბემ, ბიზნესმენმა, კრიტიკოსმა და პოლიტიკოსმა, თუმცა, ყველა სფეროში მარცხი განიცადა. „ადამიანურ კომედიაში“ ბალზაკმა ასახა საკუთარი რეალური ცხოვრებისეული სიძნელეები და იმედგაცრუება. ბალზაკს გადატვირთული სამუშაო გრაფიკის გამო მუდმივად ჯანმრთელობის პრობლემები ჰქონდა. მას დაძაბული ურთიერთობა ჰქონდა საკუთარ ოჯახთან ფინანსური სიძნელეებისა და პირადული უთანხმოების გამო. 1850 წელს ბალზაკი დაქორწინდა. ქორწინებიდან ხუთი თვის შემდეგ კი გარდაიცვალა. ბალზაკის მამამ, ბერნარ-ფრანსუა ბალზაკმა, ქალაქ ტურის მერის თანაშემწემ, გლეხური გვარი, მალსა არისტოკრატიულ, დე ბალზაკად გადაიკეთა. ის მეთერთმეტე შვილი იყო ღარიბ ოჯახში და საფრანგეთის სამხრეთ რეგიონში ცხოვრობდა. 1760 წელს გაემგზავრა პარიზში, რათა სოციალური მდგომარეობა გაეუმჯობესებინა. მწერლის დედა, ან-ჩარლოტ-ლორ სალამბიე პარიზის წვრილბურჟუაზიული ოჯახიდან იყო გამოსული. ის თვრამეტი წლის იყო, როდესაც ორმოცდაათი წლის ბერნარ-ფრანსუა ბალზაკზე დაქორწინდა. როგორც ბრიტანელი მწერალი და კრიტიკოსი პრიტჩეთი აღნიშნავს, ის უსიყვარულოდ დაქორწინდა და ქორწინება ორმხრივ ანგარებიან გარიგებას ეფუძნებოდა. ონორე ბალზაკი ოჯახში მეორე შვილი იყო. მის დაბადებამდე გარდაიცვალა ლუის—დანიელი, ბალზაკების პირველი შვილი, რომელმაც მხოლოდ ერთი თვე იცოცხლა. ბალზაკის დები, ლაურა და ლორანსი დაიბადნენ 1800 და 1802 წლებში, ხოლო ძმა, ჰენრი 1807 წელს. 1803 წლიდან ბალზაკი მიაბარეს ერთ-ერთ პანსიონში, 1807 წლიდან კი ვანდომის სასულიერო კოლეჯში. 1814 წელს ოჯახი პარიზში გადასახლდა. ბალზაკი ჯერ ნოტარიუსის კანტორაში მუშაობდა, თან ლიტერატურის ლექციებს ისმენდა სორბონის უნივერსიტეტში, 1816 წელს იგი მამის ნებართვით სამართლის სკოლაში შევიდა, რომელიც 1819 წელს დაამთავრა, მაგრამ ოჯახს განუცხადა, რომ მისი მოწოდება ლიტერატურა იყო, განმარტოვდა მანსარდში და წერას შეუდგა. ბალზაკი ჩვილობიდანვე სახლიდან მოშორებით ძიძასთან იზრდებოდა. ასევე მისი და, ლაურაც (როგორც ეს მიღებული იყო იმ დროს საშუალო და მაღალი კლასის საზოგადოებაში). ოთხი წლის შემდეგ, ბავშვები სახლში დაბრუნდნენ, თუმცა, მშობლებმა მათ მიმართ გულცივი და დისტანციური დამოკიდებულება დაიჭირეს, რამაც შემდგომში მნიშვნელოვნად იმოქმედა მწერალზე. ბალზაკს 1835 წლის ნოველაში „ველის შროშანი“ დახასიათებული ჰყავს ბოროტი აღმზრდელი, მის კაროლინი, რომელიც მისი მომვლელის პროტოტიპს წარმოადგენს. ათი წლის ასაკში, ბალზაკი ორატორის სახელობის სკოლაში მიაბარეს, სადაც ის შვიდი წლის განმავლობაში სწავლობდა. ბალზაკს მამა მცირეოდენ სახარჯ ფულს აძლევდა, თუმცა, ეს ძალზედ სასაცილო მდგომარეობაში აყენებდა მას მათი თანაკლასელების წინაშე, რომლებიც გაცილებით მდიდრები იყვნენ. ბალზაკს უჭირდა სკოლის მასალის ათვისება, რადგან სწავლის მეთოდი ორიენტირებული იყო პროგრამული მასალის დაზეპირებაზე და არა ანალიზზე. ამის გამო, ბალზაკი ხშირად ხვდებოდა ურჩი ბავშვებისთვის განკუთვნილ ოთახში, სადაც ისჯებოდა. მოგვიანებით, როდესაც სკოლის დარაჯს ჰკითხეს, ახსოვდა თუ არა ბალზაკი, მან უპასუხა: „მახსოვს თუ არა ბალზაკი? ვფიქრობ, დიახ. მე მქონდა პატივი ასჯერ მაინც წავძღოლოდი მას დილეგში“. თუმცა, მარტო გატარებული დრო „დილეგში“ ხელსაც აძლევდა ბალზაკს უამრავი დრო დაეთმო წიგნების კითხვისთვის. „ადამიანურ კომედიაში“ მწერალს ბავშვობისდროინდელი ბევრი მოგონება აქვს აღწერილი. ასევე, იმ ადამიანების ცხოვრებაც, რომლებიც იმ დროს მის გვერდით იყვნენ. ბალზაკის 1832 წელს დაწერილ ნოველაში „ლუი ლამბერი“ ასახულია ახალგაზრდა ბიჭის ცხოვრება ორატორის სკოლაში. ნოველაში მთხრობელი წერს: „ის კითხულობდა ყველანაირ წიგნებს განურჩევლად მისი რელიგიური, ისტორიული, ლიტერატორული, ფილოსოფიური თუ ფსიქიკური ხასიათისა. მან მიამბო, რომ ის გრძნობდა ენით აუღწერელ სიამოვნებას, როდესაც კითხულობდა ლექსიკონებს, სხვა წიგნის არ ქონის შემთხვევაში“. ბალზაკი ხშირად ავადმყოფობდა. საბოლოოდ, როდესაც სკოლის დირექტორმა ამის შესახებ აცნობა ოჯახს, ის სახლში დააბრუნეს. ბალზაკი საკუთარ თავს ინტელექტუალურ ადამიანად თვლიდა, თუმცა, უნდა ითქვას, რომ მისი განათლების ფაქტორი მეტწილად „დილეგში“ გატარებული დროის დამსახურება იყო. (ამ დროისთვის, ბალზაკის მამას ტრაქტატი ჰქონდა დაწერილი თემაზე „ქურდობისა და მკვლელობების პრევენციის საშუალებები, დამნაშავეების გამოსწორება და მათი საზოგადოებრივ ცხოვრებაში ჩაბმა“, სადაც ის აკრიტიკებდა ციხეს, როგორც დანაშაულის პრევენციის ფორმას). 1814 წელს ბალზაკების ოჯახი პარიზში გადავიდა საცხოვრებლად. მწერალს პირადი მასწავლებლები აუყვანეს და ორწლინახევრით გაგზავნეს სკოლაში. ეს ბალზაკისთვის ყველაზე რთული და უბედური წლები იყო, მან თვითმკვლელობაც კი სცადა მდინარე ლუარის ხიდიდან. 1816 წელს ბალზაკი სორბონის უნივერსიტეტში შევიდა, სადაც სამი ცნობილი პროფესორი თანამედროვე ისტორიას ასწავლიდა: ფრანსუა გიზო, რომელიც შემდეგ პრემიერ მინისტრი გახდა; აბელ-ფრანსუა ვილამენი, რომელიც ფრანგულსა და კლასიკურ მუსიკას ასწავლიდა და ყველაზე გავლენიანი ფიგურა ვიქტორ კუზენი, ფილოსოფიის ლექტორი, რომელიც სტუდენტებს თავისუფალ აზროვნებას ასწავლიდა. როდესაც ბალზაკმა დაამთავრა სწავლა, მამამისის წაქეზებით სამართალის სკოლაში დაიწყო სწავლა. სამი წლის განმავლობაში ის სწავლობდა და მუშაობდა ვიქტორ პასეზის ოფისში, რომელიც ოჯახის მეგობარი იყო. ამ პერიოდში, ბალზაკი უკვირდება ადამიანური ბუნების თავისებურებებს. 1840 წელს დაწერილი ნოველაში „ნოტსრიუსი“ ის წერს, რომ სამართალმცოდნე ხედავს „ზეთიან ბორბლებს ყველას ბედისწერაზე, მემკვიდრეების საზარელ ბრძოლას ჯერ არგაციებულ გვამებზე, ადამიანების გულს, რომლებიც ეჭიდებიან სისხლის სამართლის კოდექსს“. 1819 წელს პასეზემ შესთავაზა ბალზაკს თავისი მოადგილეობა, მაგრამ ბალზაკს არ სურდა ამ სფეროს გაჰყოლოდა. ის ამ ყოფას შემდეგნაირად აღწერდა: „მოხელე, მანქანა, რომელიც მკაცრად განსაზღვრულ საათებში ჭამს, სვამს და იძინებს. მე უნდა ვიყო ისეთივე, როგორც ყველა. და ეს არის ის, რასაც ისინი ცხოვრებას ეძახიან, ცხოვრება სალესი ქვის ქვეშ და ერთსა და იმავეს კეთება გამუდმებით... მე ვარ მშიერი და არაფერს შეუძლია ჩემი მადის დაოკება“. ბალზაკმა განიზრახა მწერალი ყოფილიყო. ამ გადაწყვეტილებამ ოჯახში სერიოზული განხეთქილება გამოიწვია, თუმცა, ბოლომდე არ უარუყვიათ ის. სამაგიეროდ, 1819 წლის აპრილში ის პარიზში ცხოვრობდა და როგორც ინგლისელი კრიტიკოსი წერს, ძალზედ ღარიბულ და რთულ პირობებში უწევდა მწერალს არსებობა, მოხუცი მომვლელი ქალი ჰყავდა და ხშირად შიმშილის პირას იყო. ბალზაკის ოჯახი კი პარიზიდან თორმეტი მილის მოშორებით გადავიდა საცხოვრებლად. პირველი ლიტერატურული ცდა – ტრაგედია „კრომველი“ (1820) სუსტი აღმოჩნდა. მას შემდეგ, ბალზაკმა დაიწყო სამი ნოველის შექმნა: „ტენი“, „ფალტურნი“ და „კორსინო“, რომლებიც არ დაუსრულებია. 1821 წელს ბალზაკი შეხვდა ავგუსტ ლეპოიტევინს, რომელმაც დაარწმუნა, რომ მოკლე მოთხრობები დაეწერა, რომელსაც ის გამომცემლებს მიყიდიდა. ბალზაკი სწრაფად შეუდგა მუშაობას და 1826 წლისთვის დაწერილი ჰქონდა ცხრა ნოველა, რომელსაც სხვა მწერლებთან თანამშრომლობით აქვეყნებდა ფსევდონიმით. მაგალითად, ერთ-ერთი ასეთი ნოველა იყო „არდენის ქორეპოსკოპოსი“ (1822), რომელიც აიკრძალა მასში შემცველი არაეთიკური და შეურაცხმყოფელი შინაარსის გამო. მასში მოთხრობილი იყო დაქორწინეული მღვდლის სისხლისამღვრევი სექსუალური ურთიერთობები. მსგავსი ნოველები ძირითადად კომერციულ მიზნებს ემსახურებოდა და ფართო მასების მსწრაფმყიდველობას. სენტბურის შეხედულებით, ეს ნოველები „საინტერესოდ ცუდი“ ნაშრომებია და იქვე დასძენს, რომ რობერტ ლუის სტივენსონი ცდილობდა მისთვის აერიდებინა ბალზაკის ადრეული ნამუშევრების წაკითხვა. თუმცა, ამერიკელი კრიტიკოსის სემუელ როჯერის თქმით, აუცილებელი იყო ბალზაკს ეს სამწერლო პერიოდი და მისი სირთულეები გამოევლო, რათა შეექმნა „ადამიანური კომედია“. 1820 წლის მიწურილს მწერალმა რამდენიმე სარისკო ბიზნესი წამოიწყო. მისი პირველი სარისკო საქმე იყო საგამომცემლო ფირმის გახსნა, სადაც ფრანგ კალასიკოსთა წიგნებს გამოსცემდა, მათ შორის მოლიერის წიგნებსაც. ამ ბიზნესმა მარცხი განიცადა. ბალზაკს მეტი წარმატება მოუტანა ფრანგი მწერალი ქალის, აბრანტეს ჰერცოგინია ლორ ჟიუნოს მემუარების გამოცემამ, რომელთანაც მწერალს სასიყვარულო უსრთიერთობები აკავშირებდა. ბალზაკმა ფული ისესხა ოჯახის წევრებისგან და მეგობრებისგან და შეეცადა ბეჭდური გამოცემის დაარსება, თუმცა, აქაც წარუმატებლობა იწვნია, ამ სფეროში გამოუცდელობისა და კაპიტალის არქონის გამო. მან თავისი ბიზნესი მეგობარს მისცა, რომელმაც საკმაოდ წარმატებულად ააწყო, თუმცა, მრავალი წელი ჰქონდა ვალები. 1828 წლის აპრილისთვის ბალზაკს 50 000 ფრანკი ემართა დედამისისგან. ბალზაკს სამეწარმეო საქმიანობის ჟინი არ ასვენებდა. მაშინაც, როდესაც ის ცნობილი მწერალი იყო, გაემგზავრა სარდინიაში ვერცხლის მადნის მოსაპოვებლად. ასევე, პოლონეთ-საფრანგეთს შორის ხე-ტყით ვაჭრობის პროექტებსაც უტრიალებდა. ამ პროექტებისათვის ის 16-18 საათს მუშაობდა დღე-ღამეში და რკინის ჯანმრთელობა უძილობითა და გადამეტებული ყავის სმით გაინადგურა. რამდენიმე ნოველის დაწერის შემდეგ, 1832 წელს ბალზაკს დაებადა იდეა შეექმნა უამრავი წიგნების სერია და აღეწერა საზოგადოების სახე, დაეხასიათებინა მისი ყველა ასპექტი. როდესაც მას ეს აზრი მოუვიდა, ის მაშინვე თავის დასთან მივიდა და განაცხადა: „მე გენიოსი გავხდები“. ბალზაკმა „ადამიანურ კომედიაში“ ყველა ის წიგნი შეიყვანა, რომელიც მას საკუთარი სახელით ჰქონდა გამოქვეყნებული. „ადამიანური კომედია“ ბალზაკის შემოქმედების ყველაზე დიდი მიღწევაა. სახელწოდება „ადამიანური კომედია“ უპირისპირდება დანტე ალიგიერის „ღვთაებრივ კომედიას“. შეიძლება ითქვას, რომ ეს სახელწოდება მწერალმა სარკასტულადაც შეურჩია თავის შემოქმედებას, რადგან „ადამიანური კომედიის“ წინასიტყვაობაში წერია: „... ეს იდეა მომევლინა კაცობრიობისა და ცხოველთა სამყაროს შედარების შედეგად“. ავტორის ჩანაფიქრით, „ადამიანურ კომედიაში“ სულ 137 ნაწარმოები უნდა შესულიყო. მათ შორის უმეტესობის დაწერა მოასწრო, თუმცა, ასევე დარჩა ბევრი ჩაფიქრებული, დაწყებული და დაუმთავრბელი წიგნები. ის შედგება 91 დასრულებული ნაშრომისგან (ნოველები, მოთხრობები, ანალიტიკური ესეები) და 46 დაუსრულებელი წიგნებისგან, რომელთა ნაწილსაც მხოლოდ სახელწოდება გააჩნია. „ადამიანურ კომედიას“ მიეკუთნება: „ქორწინების ფიზიოლოგია“ (1830), „შუანები“ (1829), „გობსეკი“(1830),„უცხო შედევრი“ (1831), „შაგრენის ტყავი“ (1831), „ოცდაათი წლის ქალი“ (1831), „გამქრალი ოცნებანი“ (1837-1839), „სოფლის ექიმი“ (1833), „ეჟენი გრანდე“ (1833), „სერაფიტა“ (1833), „აბსოლუტის ძიება“ (1834), „მამა გორიო“ (1834-1835), „ცელქი მოთხრობები“ (1832-1837), „ნუსინგენის სახლი“ (1838), „კურტიზანების ბრწყინვალება“ (1838), „კურტიზანების ბრწყინვალება და სიღატაკე“ (1839-1847), „გლეხები“ (1844), „კუზინ ბეტი“ (1846), „კუზენ პონსი“ (1847) და სხვა მრავალი. ბიზნეს საქმიანობებთან დაკავშირებული მარცხის შემდეგ, ბალზაკი გაემგზავრა ბრეტანში და დარჩა დე პომერელის ოჯახში, ფუჟერის მახლობლად. მწერალმა აქ დაწერა „შუანები“ (1829), სასიყვარულო ამბავი, რომელიც როიალისტ ძალთა ჩარევით ცუდად სრულდება. მიუხედავად იმისა, რომ ბალზაკი სამეფო მმართველობის მომხრე იყო, ის კონტრ-რევოლუციონერებს სიმპათიით ახასიათებს, თუმცა, ამასთან ისინი წიგნის ყველაზე სასტიკი სცენების ცენტრში არიან. ეს იყო პირველი წიგნი, რომელიც ბალზაკმა საკუთარი სახელით გამოაქვეყნა და ამან მას გაუხსნა „გზა აღთქმული მიწისკენ“, როგორც ერთმა კრიტიკოსმა აღნიშნა. ამ წიგნმა ავტორს გარკვეული სამწერლო ნიშა მისცა (მიუხედავად იმისა, რომ ის უოლტერ სკოტის გავლენას განიცდიდა). ამის შემდეგ, მალევე, იმ დროისთვის, როდესაც ბალზაკის მამა გარდაიცვალა, მან დაწერა „ელ ვერდუგო“, დაახლოებით 30 წლის კაცის შესახებ, რომელიც კლავს თავის მამას (იმ დროისთვის ბალზაკიც 30 წლის იყო. ეს იყო პირველი ნამუშევარი, რომელიც ბალზაკმა „ონორე დე ბალზაკის“ სახელით გამოაქვეყნა). ისევე როგორც მისმა მამამ, მანაც გამოიყენა „დე“ ნაწილაკი, რომელსაც მაღალი წოდების ადამიანები იყენებდნენ, რათა მიღებული ყოფილიყო არისტოკრატთა საზოგადოებაში. 1830 წელს ბალზაკმა დაწერა: „არისტოკრატიზმის წოდება, რომელიც ნიჭიერებას მოისაზრებს გაცილებით უფრო სამართლიანი და რეალურია, ვიდრე არისტოკრატია, რომელიც მხოლოდ სახელითა და მატერიალური ძალაუფლებით შემოიფარგლება“. ამისთვის სწორი დროის შერჩევაც მნიშვნელოვანი იყო. როგორც რობი ხსნის: „მამის გარდაცვალება და სათავადაზნაურო ნაწილაკის დამატება მწერლის სახელში ემთხვევა, რაც სიმბოლურ მემკვიდრეობის მიღებას გამოხატავს“. როგორც მისმა მამამ განვლო რთული და შრომატევადი გზა სიღარიბიდან მაღალი წრის საზოგადოებამდე, ასევე ბალზაკი მიიჩნევდა, რომ შრომა და ძალისხმევა იყო ნამდვილი ნიშანი აზნაურობის. 1830 წლის ივლისის რევოლუციისა და ჩარლზ X-ის მმართველობის დამხობის შემდგომ, ბალზაკმა განაცხადა, რომ ის როიალისტი იყო და მხარს უჭერდა ჩარლზ X-ს. მწერალი მიიჩნევდა, რომ ივლისის რევოლუციის შედეგად დამყარებული მონარქია (რომელის საზოგადოების აბსოლუტურ მხარდაჭერას ფლობდა) იყო არაორგანიზებული და არაპრინციპული და მას ესაჭიროებოდა შუამავალი, რათა შენარჩუნებულიყო პოლიტიკური სიმშვიდე მეფესა და აჯანყებულ ძალთა შორის. ბალზაკი შესაფერის პოლიტიკურ ფიგურად მიიჩნევდა ახალგაზრდა და ენერგიულ ადამიანს, რომელიც ნეიტრალური იქნებოდა ორივე პოლიტიკურად დაპირისპირებულ ძალას შორის. ასეთ ადამიანად ის საკუთარ თავს თვლიდა და აპირებდა პოლიტიკაში ჩაბმას, რომ არა ფატალური ინციდენტი (ბალზაკს ფეხი აუსრიალდა და დაეცა ქუჩაში, რის გამოც მიიღო თავის ტრავმა). მწერალმა გადაწყვიტა, არ მიეღო მონაწილეობა არჩევნებში. 1831 წელს დიდი წარმატება ხვდა წილად ბალზაკის რომანს „შაგრენის ტყავი“. წიგნში აღწერილია ახალგაზრდა ყმაწვილის, რაფაელ დე ვალენტინის ცხოვრება, რომელსაც ხელში ჩაუვარდება ცხოველის ტყავი. ტყავი განსაკუთრებულია და ის მის პატრონს პირდება ყველა სურვილისა და ოცნებების ახდენას, ძალაუფლებასა და სიმდიდრეს, თუმცა, ყოველი სურვილის ასრულების სანაცვლოდ ტყავის ზომა იკლებს და შესაბამისად მისი მფლობელის სიცოცხლის წლებიც მცირდება. სასოწარკვეთილი რაფაელი თანხმდება მის მფლობელობას, თუმცა საკუთარი სურვილების მართვას ვერ ახერხებს. საბოლოოდ, რაფაელი საკუთარი სურვილების მსხვერპლი ხდება, თუმცა ამავდროულად მწარე გამოცდილებით აღმოაჩენს ცხოვრების ნამდვილ ღირებულებას. ბალზაკს ამ რომანით სურდა ეჩვენებინა, ცხოვრებისეული სირთულეები და მათთან ბრძოლაში დაშვეული შეცდომები. მიუხედავად იმისა, რომ რომანი შეიცავს ფანტასტიკის ელემენტებს, ის რეალისტურ წიგნად ითვლება, რომელიც ასახავს ბურჟუაზიული ყოფის მატერიალიზმს. ბალზაკი ზუსტი დაკვირვებებითა და დეტალური აღწერილობით წარმოაჩენს კაზინოს, ანტიკურ მაღაზიას, სამეფო ბანკეტებს და სხვა ადგილებს. მწერალმა ასევე ასახა მისი საკუთარი ცხოვრებისეული დეტალები, მთავარი მოქმედი პირის საცხოვრებელის დახასიათება იდენტურია თავად ავტორის სახლის, სადაც ის კარიერის დასაწყისში ცხოვრობდა. „შაგრენის ტყავის“ ცენტრალურ თემას წარმოადგენს სურვილებისა და სიცოცხლის ხანგრძლივობას შორის კონფლიქტი. „შაგრენის ტყავმა“ გავლენა მოახდინა და ინსპირაციად იქცა რუსი, ფრანგი და გერმანელი კომპოზიტორებისთვის, ასევე, მიჩნეულია, რომ ოსკარ უაილდის „დორიან გრეის პორტრეტი“ ამ წიგნის გავლენითაა შთაგონებული (თუმცა, ბევრი სწავლული ამას უარყოფს). ავსტრიელი ფსიქოანალიტიკოსი ზიგმუნდ ფროიდი ძალიან ძილიერ ემოციურ კავშირს ხედავადა მასა და წიგნის მთავარ პერსონაჟს შორის. ფროიდს, როდესაც კიბოს დიაგნოზი დაუსვეს, ის თვითმკვლელობას აპირებდა. თუმცა, მან „შაგრენის ტყავის“ გადაკითხვის შემდეგ გადაიფიქრა და თავის ექიმს უთხრა: „ეს იყო ზუსტად ის წიგნი, რომელიც უნდა წამეკითხა“. რუსი ლიტერატორის თქმით, „შაგრენის ტყავმა„ და „მამა გორიომ“ გავლენა მოახდინა რუსი მწერლის ფიოდორ დოსტოევსკის წიგნზე „დანაშაული და სასჯელი“. 1831 წლის 17 ნოემბერს გოეთემ „შაგრენის ტყავის“ შესახებ დაწერა: „ეს არის ბრწყინვალე გონების შრომის ნაყოფი“. 1833 წელს ბალზაკმა დაწერა „ეჟენი გრანდე“, რომელიც მისი პირველი ყველაზე გაყიდვადი ნოველაა. თუმცა, ამავე დროს ამ წიგნმა მწერლის კარიერის განმავლობაში ყველაზე მეტი კრიტიკა დაიმსახურა. წიგნი ახალგაზრდა ქალბატონზეა, რომელსაც ხელმომჭირნეობა საკუთარი მამისგან მემკვიდრეობით გადმოეცა. ნაშრომი მარტივია, თუმცა, პერსონაჟების დახასიათება დინამიკური და კომპლექსურია. წიგნი ეძღვნებოდა მარია დიუ ფრესნეს (ფრანგი მწერალი), რომელიც იყო ბალზაკის საყვარელი და მისი ქალიშვილის დედა, როგორც მოგვიანებით დამტკიცდა, მარია „ნამდვილი“ ეჟენი გრანდე იყო. „მამა გორიო“ (1835) მწერლის მორიგი წარმატებული წიგნია. ბალზაკს „მეფე ლირის“ ტრაგედია 1820 წლის პარიზში გადმოაქვს და ახასიათებს საზოგადოების სახეს, სადაც ყველა სახის სიყვარულს ფულის სიყვარული აღემატება. წიგნის ცენტრალური ფიგურა არის მამა გორიო, რომელიც ღარიბულ ნაქირავებ სახლში ცხოვრობს და ყველაფერს იკლებს, რადგან თავისი ქალიშვილების კეთილდღეობა და მატერიალური საზრუნავი უზრუნველჰყოს. მიუხედავად ამისა, სიკვდილის წინ მისი ქალიშვილები მამას არ ნახულობენ. მამის ცენტრალური როლი ამ წიგნში შემთხვევითი არ არის. ბალზაკისთვის ეს თემა მნიშვნელოვანი იყო და ნაცნობიც, ვინაიდან მან იშვილა მარი-კაროლინი, მისი საყვარლის (მარია დიუ ფრესნე) არაკანონიერი ქალიშვილი. წიგნის შესავალში ბალზაკი წერს: „ვისაც ეს წიგნი გიჭირავთ ხელში, რბილს სავარძელში მისვენებული ზიხართ და თქვენთვის ამბობთ, იქნებ ამან გამართოსო. როდესაც მოხუც გორიოს იდუმალ ავბედითობას ბოლომდე წაიკითხავთ, თქვენ მადიანად ისადილებთ და თქვენს უგრძნობლობას ავტორს მიაწერთ, უსაყვედურებთ მას გაზვიადებისათვის და დააბრალებთ პოეტურ შეთხზვას. აჰა! იცოდეთ: ეს დრამა არც ფიქციაა და არც რომანი. ის იმდენად ჭეშმარიტია, რომ ყოველ ადამიანს შეუძლია თავის ცხოვრებაში ან თავის გულშიც კი ამოიცნოს მისი საწყისები“. რომანი ბალზაკის ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან ნაშრომად მიიჩნევა. როგორც ნოველისტი ფელისიან მარსო აღნიშნავს: „ჩვენ ყველანი მამა გორიოს შვილები ვართ“. თავად ბალზაკი ძალიან ამაყობდა ამ ნაშრომით. მან განაცხადა: „მამა გორიო ყველაზე დიდი წარმატებაა, ჩემი უმძვინვარესი მტრები მუხლს მოიდრეკენ მის წინაშე. ჩემმა ტრიუმფმა ყველაფერი მოიცვა, მათ შორის მეგობრებიც და მოშურნეებიც“. წიგნის ყველაზე კარგად ცნობილი მონაკვეთია ეჟენისა და ვოტრენის საუბრის ერთ-ერთი ციტატა: „მე შენ ისეთ რამეს შემოგთავაზებ, რაზეც ვერავინ იტყოდა უარს“. ეს ფრაზა გამოყენა მარიო პიუზომ თავის წიგნში „ნათლია“ და 100 ყველაზე ცნობილ გამონათქვამში შედის. 1836 წელს ბალზაკმა დააარსა ყოველკვირეული ჟურნალი „პარიზის ქრონიკა“, რომელიც მიმოიხილავდა სოციალურ და პოლიტიკურ თემებს. მწერალი ცდილობდა, მკაცრად დაეცვა მიუკერძოებლობა და სხვადასხვა იდეოლოგიების წარმოდგენისას ისინი დასაბუთებული და არგუმენტირებული შეფასებებით გაემყარებინა. როგორც როჯერი აღნიშნავს: „ბალზაკი სხვადასხვა სოციალურ, პოლიტიკურ თუ ეკონომიკურ თეორიებს ორივე მხრიდან განიხილავდა“. ჟურნალმა არ გაამართლა, თუმცა, 1840 წელის ივლისში ბალზაკმა სხვა გამოცემა, „პარიზის მიმოხილვა“ დააარსა. წარუმატებლობამ ბიზნესის სფეროში და უშედეგო ძალისხმევის გაწევამ, მწერალს ნიადაგი მოუმზადა შეექმნა ახალი წიგნი „გამქრალი ოცნებანი“ 1843. წიგნში ასახულია ახალგაზრდა პოეტის ლუსიენის ცხოვრება, რომელიც ცდილობს სახელის მოხვეჭას, თუმცა, ის ეფლობა საზოგადოების ბნელ და წინააღმდეგობებით სავსე ჭაობში. ლუსიენის ჟურნალისტური საქმიანობა ასახავს თავად მწერლის პირად გამოცდილებასა და მარცხს ამ სფეროში. დონალდ ადამსონის თქმით „გამქრალი ოცნებანი“ სამყაროს საიდუმლოებების გამჟღავნება უფროა, ვიდრე პერსონაჟების ფსიქოლოგიურ-მორალური განვითარების წარმოდგენა“. წიგნის წარმატებამ განაპირობა „გამქრალი ოცნებანის“ გაგრძელების „კურტიზანების დიდებულება და საბრალოების“ შექმნა, რომელიც ოთხი ნაწილისგან შედგება. ცვაიგი „გამქრალი ოცნებების“ შესახებ წერს: „ფულადი ჯარიმის ჯიბრზე ელვის სისწრაფით დაწერილი ეს თხზულება იქცევა ბალზაკის ცენტრალურ ნაწარმოებად. გეგონებათ, თვითონ ბალზაკმა მათრახის უწყალო ცემით გამოდევნაო ყოვლივე, რაც კი მის შინაგან არსებაში იმალებოდა“. 1847 და 1848 წლებში მწერალმა დაწერა „კუზინ ბეტი“ და „უზინ პონსი“, სადაც მწერლის მიერ იურიდიულ ფირმაში მიღებული გამოცდილებაა გადმოცემული და აღწერილია ნათესავებს შორის შუღლი და ბრძოლა მემკვიდრეობის მისაღებად. ამ პერიოდში ბალზაკის მდგომარეობა გაუარესდა და ამ წიგნების დასრულებამ სიმბოლური მნიშვნელობა მიანიჭა თავად მწერლის სიცოცხლის დასასრულსაც. ბალზაკს სამუშაო განრიგი შემდეგნაირად ჰქონდა გაწერილი. ის მსუბუქად სადილობდა შუადღის ხუთ-ექვს საათზე, შემდეგ კი შუაღამემდე ეძინა. გაღვიძების შემდეგ ძალიან დიდხანს მუშაობდა, ხშირად გადაბმულად თხუთმეტ საათს დღეში. როგორც თავად ბალზაკმა აღნიშნა, ერთხელ მან 48 საათი იმუშავა სამ საათიანი შესვენებით. მუშაობის დროს ბალზაკი უზომო რაოდენობის ყავას სვამდა. ბალზაკს მუშაობის პროცესში და წიგნის გამოცემის შემდეგაც უამრავი დამატებები, შესწორებები და ცვლილებები შეჰქონდა ნაშრომში, რისთვისაც მნიშვნელოვანი დანახარჯების გაწევა ხდებოდა საჭირო, როგორც მწერლისთვის, ასევე გამომცემლისთვისაც. საბოლოოდ, დასრულებული ნაშრომი სრულიად განსხვავებული იყო წიგნის ორიგინალური ვერსიისგან. ბალზაკი ერიდებოდა საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებში ყოფნას, თუმცა, ის ყოველთვის ინარჩუნებდა კონტაქტს სოციალურ გარემოსთან. მისი „განდეგილობა“ განპირობებული იყო, ერთი მხრივ, დროის უქონლობით, მეორე მხრივ კი, გაუცხოების გრძნობით. ის საკუთარ მოვალეობად მიიჩნევდა არა საზოგადოებრივ ადგილებში ყოფნას, არამედ მათ ასახვას საკუთარ ნაშრომებში. ბალზაკი მეგობრობდა თეოფილ გოტიესთან და შარლ დე ბერნართან. ის იცნობდა ვიქტორ ჰიუგოს. ბალზაკი დროის უმეტეს ნაწილს ატარებდა შატო-დიუ-საშეში, მისი მეგობრის სახლში, ტურის მახლობლად. მისი ბევრი პერსონაჟი სწორედ ამ სახლში, მეორე სართულის პატარა საძინებელ ოთახში შექმნა მწერალმა. ამჟამად შატო წარმოადაგენს ბალზაკის მუზეუმს. ბალზაკს ოთახში ედგა ნაპოლეონის ბიუსტი, რომელზეც ეწერა: „ის რაც ნაპოლეონმა ხმლით დაიპყრო, მე მას კალმით დავიპყრობ“. ბალზაკმა 1832 წელს ანონიმური წერილი მიიღო ოდესიდან მისი თაყვანისმცემლისგან, სადაც „უცნობი“ მწერალს აკრიტიკებდა „შაგრენის ტყავში“ გამოხატული ცინიზმისა და ათეისტური დამოკიდებულებისათვის, ასევე ქალების უარყოფითი დახასიათებისათვის. ბალზაკმა ამ კრიტიკას ფრანგულ ჟურნალში უპასუხა იმ იმედით, რომ „უცნობი“ მას წაიკითხავდა. ასე დაიწყო თხუთმეტწლიანი მიწერ-მოწერა ბალზაკსა და მის მომავალ მეუღლეს, ეველინა განსკას შორის. განსკა დაქორწინებული იყო ოცი წლით უფროს, მდიდარ პოლონელ მიწათმფლობელზე და კიევის მახლობლად ცხოვრობდა. ქორწინება ფორმალურ ხასიათს ატარებდა. ბალზაკი და განსკა ორჯერ შეხვდნენ ერთმანეთს 1834 წელს შვეიცარიაში და 1835 წელს ვენაში. მათ გადაწყვიტეს, რომ ექორწინათ ეველინას მეუღლის გარდაცვალების შემდგომ. ეველინა განსკა ბალზაკის მიმართ განსაკუთრებულ სულიერ და ემოციურ სიახლოვეს გრძნობდა, რაც ასახულია მწერლისა და ეველინას მიმოწერებში, სადაც ვნება, მოთმინება და მოკრძალება საოცარი ბალანსითაა შერწყმული. მათი მეორე შეხვედრის შემდგომ, 1835 წლის ივნისში ბალზაკის მიერ ეველინასადმი მიწერილ სასიყვარულო წერილში გადმოცემულია მწერლის სულიერი მდგომარეობა და განცდები, რომელის ინსპირაცია ავტორის შემოქმედებაშიც აისახა: „თუკი შეიძლება რაიმეს ეწოდოს სიგიჟე, ეს შენდამი სიყვარულია. ყველა ჩემი ფიქრი და გრძნობა შენში ცხოვრობს. ეს არის სიგიჟე, რომელმაც მთელი ჩემი პიროვნება მოიცვა და რაც მაშინებს. ამას არ შეიძლება ეწოდოს ცხოვრება, არასდროს მიგრძვნია და განმიცდია, არასოდეს მიცხოვრია ისე, როგორც ახლა შენი ფიქრებით თავდაკარგულს. შენ ყოველივე შთანთქე ჩემში. მე ვცხოვრობ ოცნებაში, სადაც ერთი წამი ათას წელს გრძელდება. მე ვიღებ შენს ბარათს და ვესაუბრები მას და გხედავ შენ ჩემს წინ ისევე ცხადად, როგორც გუშინ. მე ვუმეორებ საკუთარ თავს „ის ჩემია“. ანგელოზებიც კი არ არიან ისეთი ბედნიერნი სამოთხეში, როგორც მე შენს გვერდით“. ეველინა განსკის მეუღლე 1841 წელს გარდაიცვალა და ბალზაკისა და ეველინას რომანმა ოფიციალური სახე მიიღო. 1843 წელს ბალზაკი ეველინას სანქტ-პეტერბურგში ეწვია. ეკონომიკური სიდუხჭირისა და ჯანმრთელობის პრობლემების მიუხედავად, მათ საბოლოოდ 1850 წლის 14 მარტს იქორწინეს. მიუხედავად იმისა, რომ ბალზაკი გვიან დაქორწინდა, მას უკვე ჰქონდა დაწერილი ორი ტრაქტატი ქორწინების შესახებ: „ქორწინების ფსიქოლოგია“ და „ქორწინების სცენები“. აპრილის ბოლოს ახალდაქორწინებულები პარიზში გაემგზავრნენ. ბალზაკის მდგომარეობა მგზავრობისას ძალიან გაუარესდა. ეველინა თავის ქალიშვილს ბალზაკის მდგომარეობას ატყობინებს და წერს, რომ მწერალი უკიდურესად მძიმე მდგომარეობაშია. ბალზაკი და ეველინა პარიზში 20 მაისს ჩავიდნენ, მწერლის ორმოცდამეთერთმეტე დაბადების დღეზე. ქორწინებიდან ხუთი თვის შემდეგ, 18 აგვისტოს, ბალზაკი გარდაიცვალა. გარდაცვალების დროს მწერალთან მხოლოდ დედა იმყოფებოდა. ბალზაკი დაასაფლავეს პარიზში, პერ-ლაშეზის სასაფლაოზე. დაკრძალვის ცერემონიაზე სიტყვით გამოვიდა ვიქტორ ჰიუგო , რომელმაც დიდი მწუხარება გამოთქვა მწერლის გარდაცვალებასთან დაკავშირებით და იქ მყოფთ შემდეგი სიტყვებით მიმართა: „დღეს ჩვენ შავები გვაცვია, რადგან მოგვიკვდა გენიოსი, ერი გლოვობს გენიოსის გარდაცვალებას“. ცერემონიას ესწრებოდა თითქმის ყველა პარიზელი მწერალი მათ შორის: ალექსანდრ დიუმა (უფროსი), ალექსანდრ დიუმა (უმცროსი), ფრედერიკ ლემეტრი, გუსტავ კურბე. „ადამიანური კომედია“ ბალზაკს დაუმთავრებელი დარჩა, ის გეგმავდა უამრავი სხვა წიგნების დაწერას, რომელთა დაწყებაც ვერ მოასწრო. მწერალი, ჩვეულებრივ ახალ წიგნზე მუშაობის პროცესში პარალელურად „დასრულებულ“ წიგნზეც მუშაობდა და შესწორებები შეჰქონდა. ასეთი მწერლ
გაიგე მეტი

ავტორის წიგნები

(0 შეფასება)
რის წაკითხვას ვგეგმავ
ბოლოს რა წავიკითხე
წითელი სასტუმრო
ონორე დე ბალზაკი

მიტანის ღირებულება

თბილისი - 4.0 ლარი / რეგიონები - 6.0 ლარი მიწოდება: *თბილისი: შეძენიდან 2-3 სამუშაო დღე; *რეგიონები: შეძენიდან 4-5 სამუშაო დღე:
ორი მეგობარი, დიდვაჭარი და დიდვაჭრის ოქროთი და ბრილიანტით სავსე ჩანთა... და სასტუმროში მომხდარი დანაშაული... და სამართალი, რომელმაც უდანაშაულოს საბედისწერო სასჯელი არგუნა! სიმართლე დამნაშავის საიდუმლოდ რჩება, თუმცა...
ონორე დე ბალზაკი — ფრანგი მწერალი. ნამდვილი სახელია ონორე ბალზაკი, ნაწილაკს „დე“, რომელიც მაღალი დონის წოდებას გამოხატავს, ბალზაკი 1830 წლიდან იყენებდა. მისი შემოქმედების უმნიშვნელოვანეს ნაშრომს წარმოადგენს პატარა მოთხრობებისა და ნოველებისგან შექმნილი წიგნების კრებული, რომელსაც ავტორმა „ადამიანური კომედია“ უწოდა. კრებულში შესულ თითოეულ წიგნს აერთიანებს მსგავსი თემატიკა და პერსონაჟები, თუმცა ყველა წიგნს საკუთარი სახელწოდება და სიუჟეტი გააჩნია, სადაც ბალზაკი წარმოაჩენს საფრანგეთის ცხოვრებას 1815 წლიდან. ბალზაკმა ზუსტი დაკვირვებითა და შეულამაზებელი სინამდვილით წარმოადგინა საზოგადოების სახე. ის ითვლება რეალიზმის ფუძემდებლად ევროპულ ლიტერატურაში. ბალზაკის შემოქმედება გამოირჩევა მრავალფეროვანი პერსონაჟებით, რომლებიც გაორებულნი არიან მორალური დილემით. მისმა ნაშრომებმა გავლენა იქონია მის შემდგომ მწერლებსა და ფილოსოფოსებზე. მათ შორის არიან მარსელ პრუსტი, ემილ ზოლა, ჩარლზ დიკენსი, ედგარ ალან პო, ფიოდორ დოსტოევსკი, გუსტავ ფლობერი, ჰენრი ჯეიმსი, უილიამ ფოლკნერი, ჯეკ კერუაკი, იტალო კალვინო, ფრიდრიხ ენგელსი, კარლ მარქსი. მისმა მრავალმა ნაშრომმა ასახვა ჰპოვა ასევე ფილმებში და დღემდე შთაგონების წყაროა მწერლებისთვის, რეჟისორებისა და კრიტიკოსებისთვის. ბალზაკი ადრეული ასაკიდანვე გამოირჩეოდა თავისუფალი აზროვნებითა და მტკიცე, ჯიუტი ხასიათით, რაც მას პრობლემებს უქმნიდა ჯერ სკოლაში, შემდეგ კი მთელი ცხოვრების განმავლობაში. სკოლის დამთავრების შემდეგ ის მუშაობდა იურიდიულ ფირმაში, თუმცა, მან ამ სფეროში კარიერის გაგრძელება არ ისურვა არაჰუმანური და დამღლელი რუტინული სამუშაოს გამო. ბალზაკმა მისი სამწერლო მოღვაწეობის განმავლობაში და მანამდეც სცადა კარიერის აწყობა, როგორც პუბლიცისტმა, მესტამბემ, ბიზნესმენმა, კრიტიკოსმა და პოლიტიკოსმა, თუმცა, ყველა სფეროში მარცხი განიცადა. „ადამიანურ კომედიაში“ ბალზაკმა ასახა საკუთარი რეალური ცხოვრებისეული სიძნელეები და იმედგაცრუება. ბალზაკს გადატვირთული სამუშაო გრაფიკის გამო მუდმივად ჯანმრთელობის პრობლემები ჰქონდა. მას დაძაბული ურთიერთობა ჰქონდა საკუთარ ოჯახთან ფინანსური სიძნელეებისა და პირადული უთანხმოების გამო. 1850 წელს ბალზაკი დაქორწინდა. ქორწინებიდან ხუთი თვის შემდეგ კი გარდაიცვალა. ბალზაკის მამამ, ბერნარ-ფრანსუა ბალზაკმა, ქალაქ ტურის მერის თანაშემწემ, გლეხური გვარი, მალსა არისტოკრატიულ, დე ბალზაკად გადაიკეთა. ის მეთერთმეტე შვილი იყო ღარიბ ოჯახში და საფრანგეთის სამხრეთ რეგიონში ცხოვრობდა. 1760 წელს გაემგზავრა პარიზში, რათა სოციალური მდგომარეობა გაეუმჯობესებინა. მწერლის დედა, ან-ჩარლოტ-ლორ სალამბიე პარიზის წვრილბურჟუაზიული ოჯახიდან იყო გამოსული. ის თვრამეტი წლის იყო, როდესაც ორმოცდაათი წლის ბერნარ-ფრანსუა ბალზაკზე დაქორწინდა. როგორც ბრიტანელი მწერალი და კრიტიკოსი პრიტჩეთი აღნიშნავს, ის უსიყვარულოდ დაქორწინდა და ქორწინება ორმხრივ ანგარებიან გარიგებას ეფუძნებოდა. ონორე ბალზაკი ოჯახში მეორე შვილი იყო. მის დაბადებამდე გარდაიცვალა ლუის—დანიელი, ბალზაკების პირველი შვილი, რომელმაც მხოლოდ ერთი თვე იცოცხლა. ბალზაკის დები, ლაურა და ლორანსი დაიბადნენ 1800 და 1802 წლებში, ხოლო ძმა, ჰენრი 1807 წელს. 1803 წლიდან ბალზაკი მიაბარეს ერთ-ერთ პანსიონში, 1807 წლიდან კი ვანდომის სასულიერო კოლეჯში. 1814 წელს ოჯახი პარიზში გადასახლდა. ბალზაკი ჯერ ნოტარიუსის კანტორაში მუშაობდა, თან ლიტერატურის ლექციებს ისმენდა სორბონის უნივერსიტეტში, 1816 წელს იგი მამის ნებართვით სამართლის სკოლაში შევიდა, რომელიც 1819 წელს დაამთავრა, მაგრამ ოჯახს განუცხადა, რომ მისი მოწოდება ლიტერატურა იყო, განმარტოვდა მანსარდში და წერას შეუდგა. ბალზაკი ჩვილობიდანვე სახლიდან მოშორებით ძიძასთან იზრდებოდა. ასევე მისი და, ლაურაც (როგორც ეს მიღებული იყო იმ დროს საშუალო და მაღალი კლასის საზოგადოებაში). ოთხი წლის შემდეგ, ბავშვები სახლში დაბრუნდნენ, თუმცა, მშობლებმა მათ მიმართ გულცივი და დისტანციური დამოკიდებულება დაიჭირეს, რამაც შემდგომში მნიშვნელოვნად იმოქმედა მწერალზე. ბალზაკს 1835 წლის ნოველაში „ველის შროშანი“ დახასიათებული ჰყავს ბოროტი აღმზრდელი, მის კაროლინი, რომელიც მისი მომვლელის პროტოტიპს წარმოადგენს. ათი წლის ასაკში, ბალზაკი ორატორის სახელობის სკოლაში მიაბარეს, სადაც ის შვიდი წლის განმავლობაში სწავლობდა. ბალზაკს მამა მცირეოდენ სახარჯ ფულს აძლევდა, თუმცა, ეს ძალზედ სასაცილო მდგომარეობაში აყენებდა მას მათი თანაკლასელების წინაშე, რომლებიც გაცილებით მდიდრები იყვნენ. ბალზაკს უჭირდა სკოლის მასალის ათვისება, რადგან სწავლის მეთოდი ორიენტირებული იყო პროგრამული მასალის დაზეპირებაზე და არა ანალიზზე. ამის გამო, ბალზაკი ხშირად ხვდებოდა ურჩი ბავშვებისთვის განკუთვნილ ოთახში, სადაც ისჯებოდა. მოგვიანებით, როდესაც სკოლის დარაჯს ჰკითხეს, ახსოვდა თუ არა ბალზაკი, მან უპასუხა: „მახსოვს თუ არა ბალზაკი? ვფიქრობ, დიახ. მე მქონდა პატივი ასჯერ მაინც წავძღოლოდი მას დილეგში“. თუმცა, მარტო გატარებული დრო „დილეგში“ ხელსაც აძლევდა ბალზაკს უამრავი დრო დაეთმო წიგნების კითხვისთვის. „ადამიანურ კომედიაში“ მწერალს ბავშვობისდროინდელი ბევრი მოგონება აქვს აღწერილი. ასევე, იმ ადამიანების ცხოვრებაც, რომლებიც იმ დროს მის გვერდით იყვნენ. ბალზაკის 1832 წელს დაწერილ ნოველაში „ლუი ლამბერი“ ასახულია ახალგაზრდა ბიჭის ცხოვრება ორატორის სკოლაში. ნოველაში მთხრობელი წერს: „ის კითხულობდა ყველანაირ წიგნებს განურჩევლად მისი რელიგიური, ისტორიული, ლიტერატორული, ფილოსოფიური თუ ფსიქიკური ხასიათისა. მან მიამბო, რომ ის გრძნობდა ენით აუღწერელ სიამოვნებას, როდესაც კითხულობდა ლექსიკონებს, სხვა წიგნის არ ქონის შემთხვევაში“. ბალზაკი ხშირად ავადმყოფობდა. საბოლოოდ, როდესაც სკოლის დირექტორმა ამის შესახებ აცნობა ოჯახს, ის სახლში დააბრუნეს. ბალზაკი საკუთარ თავს ინტელექტუალურ ადამიანად თვლიდა, თუმცა, უნდა ითქვას, რომ მისი განათლების ფაქტორი მეტწილად „დილეგში“ გატარებული დროის დამსახურება იყო. (ამ დროისთვის, ბალზაკის მამას ტრაქტატი ჰქონდა დაწერილი თემაზე „ქურდობისა და მკვლელობების პრევენციის საშუალებები, დამნაშავეების გამოსწორება და მათი საზოგადოებრივ ცხოვრებაში ჩაბმა“, სადაც ის აკრიტიკებდა ციხეს, როგორც დანაშაულის პრევენციის ფორმას). 1814 წელს ბალზაკების ოჯახი პარიზში გადავიდა საცხოვრებლად. მწერალს პირადი მასწავლებლები აუყვანეს და ორწლინახევრით გაგზავნეს სკოლაში. ეს ბალზაკისთვის ყველაზე რთული და უბედური წლები იყო, მან თვითმკვლელობაც კი სცადა მდინარე ლუარის ხიდიდან. 1816 წელს ბალზაკი სორბონის უნივერსიტეტში შევიდა, სადაც სამი ცნობილი პროფესორი თანამედროვე ისტორიას ასწავლიდა: ფრანსუა გიზო, რომელიც შემდეგ პრემიერ მინისტრი გახდა; აბელ-ფრანსუა ვილამენი, რომელიც ფრანგულსა და კლასიკურ მუსიკას ასწავლიდა და ყველაზე გავლენიანი ფიგურა ვიქტორ კუზენი, ფილოსოფიის ლექტორი, რომელიც სტუდენტებს თავისუფალ აზროვნებას ასწავლიდა. როდესაც ბალზაკმა დაამთავრა სწავლა, მამამისის წაქეზებით სამართალის სკოლაში დაიწყო სწავლა. სამი წლის განმავლობაში ის სწავლობდა და მუშაობდა ვიქტორ პასეზის ოფისში, რომელიც ოჯახის მეგობარი იყო. ამ პერიოდში, ბალზაკი უკვირდება ადამიანური ბუნების თავისებურებებს. 1840 წელს დაწერილი ნოველაში „ნოტსრიუსი“ ის წერს, რომ სამართალმცოდნე ხედავს „ზეთიან ბორბლებს ყველას ბედისწერაზე, მემკვიდრეების საზარელ ბრძოლას ჯერ არგაციებულ გვამებზე, ადამიანების გულს, რომლებიც ეჭიდებიან სისხლის სამართლის კოდექსს“. 1819 წელს პასეზემ შესთავაზა ბალზაკს თავისი მოადგილეობა, მაგრამ ბალზაკს არ სურდა ამ სფეროს გაჰყოლოდა. ის ამ ყოფას შემდეგნაირად აღწერდა: „მოხელე, მანქანა, რომელიც მკაცრად განსაზღვრულ საათებში ჭამს, სვამს და იძინებს. მე უნდა ვიყო ისეთივე, როგორც ყველა. და ეს არის ის, რასაც ისინი ცხოვრებას ეძახიან, ცხოვრება სალესი ქვის ქვეშ და ერთსა და იმავეს კეთება გამუდმებით... მე ვარ მშიერი და არაფერს შეუძლია ჩემი მადის დაოკება“. ბალზაკმა განიზრახა მწერალი ყოფილიყო. ამ გადაწყვეტილებამ ოჯახში სერიოზული განხეთქილება გამოიწვია, თუმცა, ბოლომდე არ უარუყვიათ ის. სამაგიეროდ, 1819 წლის აპრილში ის პარიზში ცხოვრობდა და როგორც ინგლისელი კრიტიკოსი წერს, ძალზედ ღარიბულ და რთულ პირობებში უწევდა მწერალს არსებობა, მოხუცი მომვლელი ქალი ჰყავდა და ხშირად შიმშილის პირას იყო. ბალზაკის ოჯახი კი პარიზიდან თორმეტი მილის მოშორებით გადავიდა საცხოვრებლად. პირველი ლიტერატურული ცდა – ტრაგედია „კრომველი“ (1820) სუსტი აღმოჩნდა. მას შემდეგ, ბალზაკმა დაიწყო სამი ნოველის შექმნა: „ტენი“, „ფალტურნი“ და „კორსინო“, რომლებიც არ დაუსრულებია. 1821 წელს ბალზაკი შეხვდა ავგუსტ ლეპოიტევინს, რომელმაც დაარწმუნა, რომ მოკლე მოთხრობები დაეწერა, რომელსაც ის გამომცემლებს მიყიდიდა. ბალზაკი სწრაფად შეუდგა მუშაობას და 1826 წლისთვის დაწერილი ჰქონდა ცხრა ნოველა, რომელსაც სხვა მწერლებთან თანამშრომლობით აქვეყნებდა ფსევდონიმით. მაგალითად, ერთ-ერთი ასეთი ნოველა იყო „არდენის ქორეპოსკოპოსი“ (1822), რომელიც აიკრძალა მასში შემცველი არაეთიკური და შეურაცხმყოფელი შინაარსის გამო. მასში მოთხრობილი იყო დაქორწინეული მღვდლის სისხლისამღვრევი სექსუალური ურთიერთობები. მსგავსი ნოველები ძირითადად კომერციულ მიზნებს ემსახურებოდა და ფართო მასების მსწრაფმყიდველობას. სენტბურის შეხედულებით, ეს ნოველები „საინტერესოდ ცუდი“ ნაშრომებია და იქვე დასძენს, რომ რობერტ ლუის სტივენსონი ცდილობდა მისთვის აერიდებინა ბალზაკის ადრეული ნამუშევრების წაკითხვა. თუმცა, ამერიკელი კრიტიკოსის სემუელ როჯერის თქმით, აუცილებელი იყო ბალზაკს ეს სამწერლო პერიოდი და მისი სირთულეები გამოევლო, რათა შეექმნა „ადამიანური კომედია“. 1820 წლის მიწურილს მწერალმა რამდენიმე სარისკო ბიზნესი წამოიწყო. მისი პირველი სარისკო საქმე იყო საგამომცემლო ფირმის გახსნა, სადაც ფრანგ კალასიკოსთა წიგნებს გამოსცემდა, მათ შორის მოლიერის წიგნებსაც. ამ ბიზნესმა მარცხი განიცადა. ბალზაკს მეტი წარმატება მოუტანა ფრანგი მწერალი ქალის, აბრანტეს ჰერცოგინია ლორ ჟიუნოს მემუარების გამოცემამ, რომელთანაც მწერალს სასიყვარულო უსრთიერთობები აკავშირებდა. ბალზაკმა ფული ისესხა ოჯახის წევრებისგან და მეგობრებისგან და შეეცადა ბეჭდური გამოცემის დაარსება, თუმცა, აქაც წარუმატებლობა იწვნია, ამ სფეროში გამოუცდელობისა და კაპიტალის არქონის გამო. მან თავისი ბიზნესი მეგობარს მისცა, რომელმაც საკმაოდ წარმატებულად ააწყო, თუმცა, მრავალი წელი ჰქონდა ვალები. 1828 წლის აპრილისთვის ბალზაკს 50 000 ფრანკი ემართა დედამისისგან. ბალზაკს სამეწარმეო საქმიანობის ჟინი არ ასვენებდა. მაშინაც, როდესაც ის ცნობილი მწერალი იყო, გაემგზავრა სარდინიაში ვერცხლის მადნის მოსაპოვებლად. ასევე, პოლონეთ-საფრანგეთს შორის ხე-ტყით ვაჭრობის პროექტებსაც უტრიალებდა. ამ პროექტებისათვის ის 16-18 საათს მუშაობდა დღე-ღამეში და რკინის ჯანმრთელობა უძილობითა და გადამეტებული ყავის სმით გაინადგურა. რამდენიმე ნოველის დაწერის შემდეგ, 1832 წელს ბალზაკს დაებადა იდეა შეექმნა უამრავი წიგნების სერია და აღეწერა საზოგადოების სახე, დაეხასიათებინა მისი ყველა ასპექტი. როდესაც მას ეს აზრი მოუვიდა, ის მაშინვე თავის დასთან მივიდა და განაცხადა: „მე გენიოსი გავხდები“. ბალზაკმა „ადამიანურ კომედიაში“ ყველა ის წიგნი შეიყვანა, რომელიც მას საკუთარი სახელით ჰქონდა გამოქვეყნებული. „ადამიანური კომედია“ ბალზაკის შემოქმედების ყველაზე დიდი მიღწევაა. სახელწოდება „ადამიანური კომედია“ უპირისპირდება დანტე ალიგიერის „ღვთაებრივ კომედიას“. შეიძლება ითქვას, რომ ეს სახელწოდება მწერალმა სარკასტულადაც შეურჩია თავის შემოქმედებას, რადგან „ადამიანური კომედიის“ წინასიტყვაობაში წერია: „... ეს იდეა მომევლინა კაცობრიობისა და ცხოველთა სამყაროს შედარების შედეგად“. ავტორის ჩანაფიქრით, „ადამიანურ კომედიაში“ სულ 137 ნაწარმოები უნდა შესულიყო. მათ შორის უმეტესობის დაწერა მოასწრო, თუმცა, ასევე დარჩა ბევრი ჩაფიქრებული, დაწყებული და დაუმთავრბელი წიგნები. ის შედგება 91 დასრულებული ნაშრომისგან (ნოველები, მოთხრობები, ანალიტიკური ესეები) და 46 დაუსრულებელი წიგნებისგან, რომელთა ნაწილსაც მხოლოდ სახელწოდება გააჩნია. „ადამიანურ კომედიას“ მიეკუთნება: „ქორწინების ფიზიოლოგია“ (1830), „შუანები“ (1829), „გობსეკი“(1830),„უცხო შედევრი“ (1831), „შაგრენის ტყავი“ (1831), „ოცდაათი წლის ქალი“ (1831), „გამქრალი ოცნებანი“ (1837-1839), „სოფლის ექიმი“ (1833), „ეჟენი გრანდე“ (1833), „სერაფიტა“ (1833), „აბსოლუტის ძიება“ (1834), „მამა გორიო“ (1834-1835), „ცელქი მოთხრობები“ (1832-1837), „ნუსინგენის სახლი“ (1838), „კურტიზანების ბრწყინვალება“ (1838), „კურტიზანების ბრწყინვალება და სიღატაკე“ (1839-1847), „გლეხები“ (1844), „კუზინ ბეტი“ (1846), „კუზენ პონსი“ (1847) და სხვა მრავალი. ბიზნეს საქმიანობებთან დაკავშირებული მარცხის შემდეგ, ბალზაკი გაემგზავრა ბრეტანში და დარჩა დე პომერელის ოჯახში, ფუჟერის მახლობლად. მწერალმა აქ დაწერა „შუანები“ (1829), სასიყვარულო ამბავი, რომელიც როიალისტ ძალთა ჩარევით ცუდად სრულდება. მიუხედავად იმისა, რომ ბალზაკი სამეფო მმართველობის მომხრე იყო, ის კონტრ-რევოლუციონერებს სიმპათიით ახასიათებს, თუმცა, ამასთან ისინი წიგნის ყველაზე სასტიკი სცენების ცენტრში არიან. ეს იყო პირველი წიგნი, რომელიც ბალზაკმა საკუთარი სახელით გამოაქვეყნა და ამან მას გაუხსნა „გზა აღთქმული მიწისკენ“, როგორც ერთმა კრიტიკოსმა აღნიშნა. ამ წიგნმა ავტორს გარკვეული სამწერლო ნიშა მისცა (მიუხედავად იმისა, რომ ის უოლტერ სკოტის გავლენას განიცდიდა). ამის შემდეგ, მალევე, იმ დროისთვის, როდესაც ბალზაკის მამა გარდაიცვალა, მან დაწერა „ელ ვერდუგო“, დაახლოებით 30 წლის კაცის შესახებ, რომელიც კლავს თავის მამას (იმ დროისთვის ბალზაკიც 30 წლის იყო. ეს იყო პირველი ნამუშევარი, რომელიც ბალზაკმა „ონორე დე ბალზაკის“ სახელით გამოაქვეყნა). ისევე როგორც მისმა მამამ, მანაც გამოიყენა „დე“ ნაწილაკი, რომელსაც მაღალი წოდების ადამიანები იყენებდნენ, რათა მიღებული ყოფილიყო არისტოკრატთა საზოგადოებაში. 1830 წელს ბალზაკმა დაწერა: „არისტოკრატიზმის წოდება, რომელიც ნიჭიერებას მოისაზრებს გაცილებით უფრო სამართლიანი და რეალურია, ვიდრე არისტოკრატია, რომელიც მხოლოდ სახელითა და მატერიალური ძალაუფლებით შემოიფარგლება“. ამისთვის სწორი დროის შერჩევაც მნიშვნელოვანი იყო. როგორც რობი ხსნის: „მამის გარდაცვალება და სათავადაზნაურო ნაწილაკის დამატება მწერლის სახელში ემთხვევა, რაც სიმბოლურ მემკვიდრეობის მიღებას გამოხატავს“. როგორც მისმა მამამ განვლო რთული და შრომატევადი გზა სიღარიბიდან მაღალი წრის საზოგადოებამდე, ასევე ბალზაკი მიიჩნევდა, რომ შრომა და ძალისხმევა იყო ნამდვილი ნიშანი აზნაურობის. 1830 წლის ივლისის რევოლუციისა და ჩარლზ X-ის მმართველობის დამხობის შემდგომ, ბალზაკმა განაცხადა, რომ ის როიალისტი იყო და მხარს უჭერდა ჩარლზ X-ს. მწერალი მიიჩნევდა, რომ ივლისის რევოლუციის შედეგად დამყარებული მონარქია (რომელის საზოგადოების აბსოლუტურ მხარდაჭერას ფლობდა) იყო არაორგანიზებული და არაპრინციპული და მას ესაჭიროებოდა შუამავალი, რათა შენარჩუნებულიყო პოლიტიკური სიმშვიდე მეფესა და აჯანყებულ ძალთა შორის. ბალზაკი შესაფერის პოლიტიკურ ფიგურად მიიჩნევდა ახალგაზრდა და ენერგიულ ადამიანს, რომელიც ნეიტრალური იქნებოდა ორივე პოლიტიკურად დაპირისპირებულ ძალას შორის. ასეთ ადამიანად ის საკუთარ თავს თვლიდა და აპირებდა პოლიტიკაში ჩაბმას, რომ არა ფატალური ინციდენტი (ბალზაკს ფეხი აუსრიალდა და დაეცა ქუჩაში, რის გამოც მიიღო თავის ტრავმა). მწერალმა გადაწყვიტა, არ მიეღო მონაწილეობა არჩევნებში. 1831 წელს დიდი წარმატება ხვდა წილად ბალზაკის რომანს „შაგრენის ტყავი“. წიგნში აღწერილია ახალგაზრდა ყმაწვილის, რაფაელ დე ვალენტინის ცხოვრება, რომელსაც ხელში ჩაუვარდება ცხოველის ტყავი. ტყავი განსაკუთრებულია და ის მის პატრონს პირდება ყველა სურვილისა და ოცნებების ახდენას, ძალაუფლებასა და სიმდიდრეს, თუმცა, ყოველი სურვილის ასრულების სანაცვლოდ ტყავის ზომა იკლებს და შესაბამისად მისი მფლობელის სიცოცხლის წლებიც მცირდება. სასოწარკვეთილი რაფაელი თანხმდება მის მფლობელობას, თუმცა საკუთარი სურვილების მართვას ვერ ახერხებს. საბოლოოდ, რაფაელი საკუთარი სურვილების მსხვერპლი ხდება, თუმცა ამავდროულად მწარე გამოცდილებით აღმოაჩენს ცხოვრების ნამდვილ ღირებულებას. ბალზაკს ამ რომანით სურდა ეჩვენებინა, ცხოვრებისეული სირთულეები და მათთან ბრძოლაში დაშვეული შეცდომები. მიუხედავად იმისა, რომ რომანი შეიცავს ფანტასტიკის ელემენტებს, ის რეალისტურ წიგნად ითვლება, რომელიც ასახავს ბურჟუაზიული ყოფის მატერიალიზმს. ბალზაკი ზუსტი დაკვირვებებითა და დეტალური აღწერილობით წარმოაჩენს კაზინოს, ანტიკურ მაღაზიას, სამეფო ბანკეტებს და სხვა ადგილებს. მწერალმა ასევე ასახა მისი საკუთარი ცხოვრებისეული დეტალები, მთავარი მოქმედი პირის საცხოვრებელის დახასიათება იდენტურია თავად ავტორის სახლის, სადაც ის კარიერის დასაწყისში ცხოვრობდა. „შაგრენის ტყავის“ ცენტრალურ თემას წარმოადგენს სურვილებისა და სიცოცხლის ხანგრძლივობას შორის კონფლიქტი. „შაგრენის ტყავმა“ გავლენა მოახდინა და ინსპირაციად იქცა რუსი, ფრანგი და გერმანელი კომპოზიტორებისთვის, ასევე, მიჩნეულია, რომ ოსკარ უაილდის „დორიან გრეის პორტრეტი“ ამ წიგნის გავლენითაა შთაგონებული (თუმცა, ბევრი სწავლული ამას უარყოფს). ავსტრიელი ფსიქოანალიტიკოსი ზიგმუნდ ფროიდი ძალიან ძილიერ ემოციურ კავშირს ხედავადა მასა და წიგნის მთავარ პერსონაჟს შორის. ფროიდს, როდესაც კიბოს დიაგნოზი დაუსვეს, ის თვითმკვლელობას აპირებდა. თუმცა, მან „შაგრენის ტყავის“ გადაკითხვის შემდეგ გადაიფიქრა და თავის ექიმს უთხრა: „ეს იყო ზუსტად ის წიგნი, რომელიც უნდა წამეკითხა“. რუსი ლიტერატორის თქმით, „შაგრენის ტყავმა„ და „მამა გორიომ“ გავლენა მოახდინა რუსი მწერლის ფიოდორ დოსტოევსკის წიგნზე „დანაშაული და სასჯელი“. 1831 წლის 17 ნოემბერს გოეთემ „შაგრენის ტყავის“ შესახებ დაწერა: „ეს არის ბრწყინვალე გონების შრომის ნაყოფი“. 1833 წელს ბალზაკმა დაწერა „ეჟენი გრანდე“, რომელიც მისი პირველი ყველაზე გაყიდვადი ნოველაა. თუმცა, ამავე დროს ამ წიგნმა მწერლის კარიერის განმავლობაში ყველაზე მეტი კრიტიკა დაიმსახურა. წიგნი ახალგაზრდა ქალბატონზეა, რომელსაც ხელმომჭირნეობა საკუთარი მამისგან მემკვიდრეობით გადმოეცა. ნაშრომი მარტივია, თუმცა, პერსონაჟების დახასიათება დინამიკური და კომპლექსურია. წიგნი ეძღვნებოდა მარია დიუ ფრესნეს (ფრანგი მწერალი), რომელიც იყო ბალზაკის საყვარელი და მისი ქალიშვილის დედა, როგორც მოგვიანებით დამტკიცდა, მარია „ნამდვილი“ ეჟენი გრანდე იყო. „მამა გორიო“ (1835) მწერლის მორიგი წარმატებული წიგნია. ბალზაკს „მეფე ლირის“ ტრაგედია 1820 წლის პარიზში გადმოაქვს და ახასიათებს საზოგადოების სახეს, სადაც ყველა სახის სიყვარულს ფულის სიყვარული აღემატება. წიგნის ცენტრალური ფიგურა არის მამა გორიო, რომელიც ღარიბულ ნაქირავებ სახლში ცხოვრობს და ყველაფერს იკლებს, რადგან თავისი ქალიშვილების კეთილდღეობა და მატერიალური საზრუნავი უზრუნველჰყოს. მიუხედავად ამისა, სიკვდილის წინ მისი ქალიშვილები მამას არ ნახულობენ. მამის ცენტრალური როლი ამ წიგნში შემთხვევითი არ არის. ბალზაკისთვის ეს თემა მნიშვნელოვანი იყო და ნაცნობიც, ვინაიდან მან იშვილა მარი-კაროლინი, მისი საყვარლის (მარია დიუ ფრესნე) არაკანონიერი ქალიშვილი. წიგნის შესავალში ბალზაკი წერს: „ვისაც ეს წიგნი გიჭირავთ ხელში, რბილს სავარძელში მისვენებული ზიხართ და თქვენთვის ამბობთ, იქნებ ამან გამართოსო. როდესაც მოხუც გორიოს იდუმალ ავბედითობას ბოლომდე წაიკითხავთ, თქვენ მადიანად ისადილებთ და თქვენს უგრძნობლობას ავტორს მიაწერთ, უსაყვედურებთ მას გაზვიადებისათვის და დააბრალებთ პოეტურ შეთხზვას. აჰა! იცოდეთ: ეს დრამა არც ფიქციაა და არც რომანი. ის იმდენად ჭეშმარიტია, რომ ყოველ ადამიანს შეუძლია თავის ცხოვრებაში ან თავის გულშიც კი ამოიცნოს მისი საწყისები“. რომანი ბალზაკის ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან ნაშრომად მიიჩნევა. როგორც ნოველისტი ფელისიან მარსო აღნიშნავს: „ჩვენ ყველანი მამა გორიოს შვილები ვართ“. თავად ბალზაკი ძალიან ამაყობდა ამ ნაშრომით. მან განაცხადა: „მამა გორიო ყველაზე დიდი წარმატებაა, ჩემი უმძვინვარესი მტრები მუხლს მოიდრეკენ მის წინაშე. ჩემმა ტრიუმფმა ყველაფერი მოიცვა, მათ შორის მეგობრებიც და მოშურნეებიც“. წიგნის ყველაზე კარგად ცნობილი მონაკვეთია ეჟენისა და ვოტრენის საუბრის ერთ-ერთი ციტატა: „მე შენ ისეთ რამეს შემოგთავაზებ, რაზეც ვერავინ იტყოდა უარს“. ეს ფრაზა გამოყენა მარიო პიუზომ თავის წიგნში „ნათლია“ და 100 ყველაზე ცნობილ გამონათქვამში შედის. 1836 წელს ბალზაკმა დააარსა ყოველკვირეული ჟურნალი „პარიზის ქრონიკა“, რომელიც მიმოიხილავდა სოციალურ და პოლიტიკურ თემებს. მწერალი ცდილობდა, მკაცრად დაეცვა მიუკერძოებლობა და სხვადასხვა იდეოლოგიების წარმოდგენისას ისინი დასაბუთებული და არგუმენტირებული შეფასებებით გაემყარებინა. როგორც როჯერი აღნიშნავს: „ბალზაკი სხვადასხვა სოციალურ, პოლიტიკურ თუ ეკონომიკურ თეორიებს ორივე მხრიდან განიხილავდა“. ჟურნალმა არ გაამართლა, თუმცა, 1840 წელის ივლისში ბალზაკმა სხვა გამოცემა, „პარიზის მიმოხილვა“ დააარსა. წარუმატებლობამ ბიზნესის სფეროში და უშედეგო ძალისხმევის გაწევამ, მწერალს ნიადაგი მოუმზადა შეექმნა ახალი წიგნი „გამქრალი ოცნებანი“ 1843. წიგნში ასახულია ახალგაზრდა პოეტის ლუსიენის ცხოვრება, რომელიც ცდილობს სახელის მოხვეჭას, თუმცა, ის ეფლობა საზოგადოების ბნელ და წინააღმდეგობებით სავსე ჭაობში. ლუსიენის ჟურნალისტური საქმიანობა ასახავს თავად მწერლის პირად გამოცდილებასა და მარცხს ამ სფეროში. დონალდ ადამსონის თქმით „გამქრალი ოცნებანი“ სამყაროს საიდუმლოებების გამჟღავნება უფროა, ვიდრე პერსონაჟების ფსიქოლოგიურ-მორალური განვითარების წარმოდგენა“. წიგნის წარმატებამ განაპირობა „გამქრალი ოცნებანის“ გაგრძელების „კურტიზანების დიდებულება და საბრალოების“ შექმნა, რომელიც ოთხი ნაწილისგან შედგება. ცვაიგი „გამქრალი ოცნებების“ შესახებ წერს: „ფულადი ჯარიმის ჯიბრზე ელვის სისწრაფით დაწერილი ეს თხზულება იქცევა ბალზაკის ცენტრალურ ნაწარმოებად. გეგონებათ, თვითონ ბალზაკმა მათრახის უწყალო ცემით გამოდევნაო ყოვლივე, რაც კი მის შინაგან არსებაში იმალებოდა“. 1847 და 1848 წლებში მწერალმა დაწერა „კუზინ ბეტი“ და „უზინ პონსი“, სადაც მწერლის მიერ იურიდიულ ფირმაში მიღებული გამოცდილებაა გადმოცემული და აღწერილია ნათესავებს შორის შუღლი და ბრძოლა მემკვიდრეობის მისაღებად. ამ პერიოდში ბალზაკის მდგომარეობა გაუარესდა და ამ წიგნების დასრულებამ სიმბოლური მნიშვნელობა მიანიჭა თავად მწერლის სიცოცხლის დასასრულსაც. ბალზაკს სამუშაო განრიგი შემდეგნაირად ჰქონდა გაწერილი. ის მსუბუქად სადილობდა შუადღის ხუთ-ექვს საათზე, შემდეგ კი შუაღამემდე ეძინა. გაღვიძების შემდეგ ძალიან დიდხანს მუშაობდა, ხშირად გადაბმულად თხუთმეტ საათს დღეში. როგორც თავად ბალზაკმა აღნიშნა, ერთხელ მან 48 საათი იმუშავა სამ საათიანი შესვენებით. მუშაობის დროს ბალზაკი უზომო რაოდენობის ყავას სვამდა. ბალზაკს მუშაობის პროცესში და წიგნის გამოცემის შემდეგაც უამრავი დამატებები, შესწორებები და ცვლილებები შეჰქონდა ნაშრომში, რისთვისაც მნიშვნელოვანი დანახარჯების გაწევა ხდებოდა საჭირო, როგორც მწერლისთვის, ასევე გამომცემლისთვისაც. საბოლოოდ, დასრულებული ნაშრომი სრულიად განსხვავებული იყო წიგნის ორიგინალური ვერსიისგან. ბალზაკი ერიდებოდა საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებში ყოფნას, თუმცა, ის ყოველთვის ინარჩუნებდა კონტაქტს სოციალურ გარემოსთან. მისი „განდეგილობა“ განპირობებული იყო, ერთი მხრივ, დროის უქონლობით, მეორე მხრივ კი, გაუცხოების გრძნობით. ის საკუთარ მოვალეობად მიიჩნევდა არა საზოგადოებრივ ადგილებში ყოფნას, არამედ მათ ასახვას საკუთარ ნაშრომებში. ბალზაკი მეგობრობდა თეოფილ გოტიესთან და შარლ დე ბერნართან. ის იცნობდა ვიქტორ ჰიუგოს. ბალზაკი დროის უმეტეს ნაწილს ატარებდა შატო-დიუ-საშეში, მისი მეგობრის სახლში, ტურის მახლობლად. მისი ბევრი პერსონაჟი სწორედ ამ სახლში, მეორე სართულის პატარა საძინებელ ოთახში შექმნა მწერალმა. ამჟამად შატო წარმოადაგენს ბალზაკის მუზეუმს. ბალზაკს ოთახში ედგა ნაპოლეონის ბიუსტი, რომელზეც ეწერა: „ის რაც ნაპოლეონმა ხმლით დაიპყრო, მე მას კალმით დავიპყრობ“. ბალზაკმა 1832 წელს ანონიმური წერილი მიიღო ოდესიდან მისი თაყვანისმცემლისგან, სადაც „უცნობი“ მწერალს აკრიტიკებდა „შაგრენის ტყავში“ გამოხატული ცინიზმისა და ათეისტური დამოკიდებულებისათვის, ასევე ქალების უარყოფითი დახასიათებისათვის. ბალზაკმა ამ კრიტიკას ფრანგულ ჟურნალში უპასუხა იმ იმედით, რომ „უცნობი“ მას წაიკითხავდა. ასე დაიწყო თხუთმეტწლიანი მიწერ-მოწერა ბალზაკსა და მის მომავალ მეუღლეს, ეველინა განსკას შორის. განსკა დაქორწინებული იყო ოცი წლით უფროს, მდიდარ პოლონელ მიწათმფლობელზე და კიევის მახლობლად ცხოვრობდა. ქორწინება ფორმალურ ხასიათს ატარებდა. ბალზაკი და განსკა ორჯერ შეხვდნენ ერთმანეთს 1834 წელს შვეიცარიაში და 1835 წელს ვენაში. მათ გადაწყვიტეს, რომ ექორწინათ ეველინას მეუღლის გარდაცვალების შემდგომ. ეველინა განსკა ბალზაკის მიმართ განსაკუთრებულ სულიერ და ემოციურ სიახლოვეს გრძნობდა, რაც ასახულია მწერლისა და ეველინას მიმოწერებში, სადაც ვნება, მოთმინება და მოკრძალება საოცარი ბალანსითაა შერწყმული. მათი მეორე შეხვედრის შემდგომ, 1835 წლის ივნისში ბალზაკის მიერ ეველინასადმი მიწერილ სასიყვარულო წერილში გადმოცემულია მწერლის სულიერი მდგომარეობა და განცდები, რომელის ინსპირაცია ავტორის შემოქმედებაშიც აისახა: „თუკი შეიძლება რაიმეს ეწოდოს სიგიჟე, ეს შენდამი სიყვარულია. ყველა ჩემი ფიქრი და გრძნობა შენში ცხოვრობს. ეს არის სიგიჟე, რომელმაც მთელი ჩემი პიროვნება მოიცვა და რაც მაშინებს. ამას არ შეიძლება ეწოდოს ცხოვრება, არასდროს მიგრძვნია და განმიცდია, არასოდეს მიცხოვრია ისე, როგორც ახლა შენი ფიქრებით თავდაკარგულს. შენ ყოველივე შთანთქე ჩემში. მე ვცხოვრობ ოცნებაში, სადაც ერთი წამი ათას წელს გრძელდება. მე ვიღებ შენს ბარათს და ვესაუბრები მას და გხედავ შენ ჩემს წინ ისევე ცხადად, როგორც გუშინ. მე ვუმეორებ საკუთარ თავს „ის ჩემია“. ანგელოზებიც კი არ არიან ისეთი ბედნიერნი სამოთხეში, როგორც მე შენს გვერდით“. ეველინა განსკის მეუღლე 1841 წელს გარდაიცვალა და ბალზაკისა და ეველინას რომანმა ოფიციალური სახე მიიღო. 1843 წელს ბალზაკი ეველინას სანქტ-პეტერბურგში ეწვია. ეკონომიკური სიდუხჭირისა და ჯანმრთელობის პრობლემების მიუხედავად, მათ საბოლოოდ 1850 წლის 14 მარტს იქორწინეს. მიუხედავად იმისა, რომ ბალზაკი გვიან დაქორწინდა, მას უკვე ჰქონდა დაწერილი ორი ტრაქტატი ქორწინების შესახებ: „ქორწინების ფსიქოლოგია“ და „ქორწინების სცენები“. აპრილის ბოლოს ახალდაქორწინებულები პარიზში გაემგზავრნენ. ბალზაკის მდგომარეობა მგზავრობისას ძალიან გაუარესდა. ეველინა თავის ქალიშვილს ბალზაკის მდგომარეობას ატყობინებს და წერს, რომ მწერალი უკიდურესად მძიმე მდგომარეობაშია. ბალზაკი და ეველინა პარიზში 20 მაისს ჩავიდნენ, მწერლის ორმოცდამეთერთმეტე დაბადების დღეზე. ქორწინებიდან ხუთი თვის შემდეგ, 18 აგვისტოს, ბალზაკი გარდაიცვალა. გარდაცვალების დროს მწერალთან მხოლოდ დედა იმყოფებოდა. ბალზაკი დაასაფლავეს პარიზში, პერ-ლაშეზის სასაფლაოზე. დაკრძალვის ცერემონიაზე სიტყვით გამოვიდა ვიქტორ ჰიუგო , რომელმაც დიდი მწუხარება გამოთქვა მწერლის გარდაცვალებასთან დაკავშირებით და იქ მყოფთ შემდეგი სიტყვებით მიმართა: „დღეს ჩვენ შავები გვაცვია, რადგან მოგვიკვდა გენიოსი, ერი გლოვობს გენიოსის გარდაცვალებას“. ცერემონიას ესწრებოდა თითქმის ყველა პარიზელი მწერალი მათ შორის: ალექსანდრ დიუმა (უფროსი), ალექსანდრ დიუმა (უმცროსი), ფრედერიკ ლემეტრი, გუსტავ კურბე. „ადამიანური კომედია“ ბალზაკს დაუმთავრებელი დარჩა, ის გეგმავდა უამრავი სხვა წიგნების დაწერას, რომელთა დაწყებაც ვერ მოასწრო. მწერალი, ჩვეულებრივ ახალ წიგნზე მუშაობის პროცესში პარალელურად „დასრულებულ“ წიგნზეც მუშაობდა და შესწორებები შეჰქონდა. ასეთი მწერლ
გაიგე მეტი
ონორე დე ბალზაკი
ონორე დე ბალზაკი — ფრანგი მწერალი. ნამდვილი სახელია ონორე ბალზაკი, ნაწილაკს „დე“, რომელიც მაღალი დონის წოდებას გამოხატავს, ბალზაკი 1830 წლიდან იყენებდა. მისი შემოქმედების უმნიშვნელოვანეს ნაშრომს წარმოადგენს პატარა მოთხრობებისა და ნოველებისგან შექმნილი წიგნების კრებული, რომელსაც ავტორმა „ადამიანური კომედია“ უწოდა. კრებულში შესულ თითოეულ წიგნს აერთიანებს მსგავსი თემატიკა და პერსონაჟები, თუმცა ყველა წიგნს საკუთარი სახელწოდება და სიუჟეტი გააჩნია, სადაც ბალზაკი წარმოაჩენს საფრანგეთის ცხოვრებას 1815 წლიდან. ბალზაკმა ზუსტი დაკვირვებითა და შეულამაზებელი სინამდვილით წარმოადგინა საზოგადოების სახე. ის ითვლება რეალიზმის ფუძემდებლად ევროპულ ლიტერატურაში. ბალზაკის შემოქმედება გამოირჩევა მრავალფეროვანი პერსონაჟებით, რომლებიც გაორებულნი არიან მორალური დილემით. მისმა ნაშრომებმა გავლენა იქონია მის შემდგომ მწერლებსა და ფილოსოფოსებზე. მათ შორის არიან მარსელ პრუსტი, ემილ ზოლა, ჩარლზ დიკენსი, ედგარ ალან პო, ფიოდორ დოსტოევსკი, გუსტავ ფლობერი, ჰენრი ჯეიმსი, უილიამ ფოლკნერი, ჯეკ კერუაკი, იტალო კალვინო, ფრიდრიხ ენგელსი, კარლ მარქსი. მისმა მრავალმა ნაშრომმა ასახვა ჰპოვა ასევე ფილმებში და დღემდე შთაგონების წყაროა მწერლებისთვის, რეჟისორებისა და კრიტიკოსებისთვის. ბალზაკი ადრეული ასაკიდანვე გამოირჩეოდა თავისუფალი აზროვნებითა და მტკიცე, ჯიუტი ხასიათით, რაც მას პრობლემებს უქმნიდა ჯერ სკოლაში, შემდეგ კი მთელი ცხოვრების განმავლობაში. სკოლის დამთავრების შემდეგ ის მუშაობდა იურიდიულ ფირმაში, თუმცა, მან ამ სფეროში კარიერის გაგრძელება არ ისურვა არაჰუმანური და დამღლელი რუტინული სამუშაოს გამო. ბალზაკმა მისი სამწერლო მოღვაწეობის განმავლობაში და მანამდეც სცადა კარიერის აწყობა, როგორც პუბლიცისტმა, მესტამბემ, ბიზნესმენმა, კრიტიკოსმა და პოლიტიკოსმა, თუმცა, ყველა სფეროში მარცხი განიცადა. „ადამიანურ კომედიაში“ ბალზაკმა ასახა საკუთარი რეალური ცხოვრებისეული სიძნელეები და იმედგაცრუება. ბალზაკს გადატვირთული სამუშაო გრაფიკის გამო მუდმივად ჯანმრთელობის პრობლემები ჰქონდა. მას დაძაბული ურთიერთობა ჰქონდა საკუთარ ოჯახთან ფინანსური სიძნელეებისა და პირადული უთანხმოების გამო. 1850 წელს ბალზაკი დაქორწინდა. ქორწინებიდან ხუთი თვის შემდეგ კი გარდაიცვალა. ბალზაკის მამამ, ბერნარ-ფრანსუა ბალზაკმა, ქალაქ ტურის მერის თანაშემწემ, გლეხური გვარი, მალსა არისტოკრატიულ, დე ბალზაკად გადაიკეთა. ის მეთერთმეტე შვილი იყო ღარიბ ოჯახში და საფრანგეთის სამხრეთ რეგიონში ცხოვრობდა. 1760 წელს გაემგზავრა პარიზში, რათა სოციალური მდგომარეობა გაეუმჯობესებინა. მწერლის დედა, ან-ჩარლოტ-ლორ სალამბიე პარიზის წვრილბურჟუაზიული ოჯახიდან იყო გამოსული. ის თვრამეტი წლის იყო, როდესაც ორმოცდაათი წლის ბერნარ-ფრანსუა ბალზაკზე დაქორწინდა. როგორც ბრიტანელი მწერალი და კრიტიკოსი პრიტჩეთი აღნიშნავს, ის უსიყვარულოდ დაქორწინდა და ქორწინება ორმხრივ ანგარებიან გარიგებას ეფუძნებოდა. ონორე ბალზაკი ოჯახში მეორე შვილი იყო. მის დაბადებამდე გარდაიცვალა ლუის—დანიელი, ბალზაკების პირველი შვილი, რომელმაც მხოლოდ ერთი თვე იცოცხლა. ბალზაკის დები, ლაურა და ლორანსი დაიბადნენ 1800 და 1802 წლებში, ხოლო ძმა, ჰენრი 1807 წელს. 1803 წლიდან ბალზაკი მიაბარეს ერთ-ერთ პანსიონში, 1807 წლიდან კი ვანდომის სასულიერო კოლეჯში. 1814 წელს ოჯახი პარიზში გადასახლდა. ბალზაკი ჯერ ნოტარიუსის კანტორაში მუშაობდა, თან ლიტერატურის ლექციებს ისმენდა სორბონის უნივერსიტეტში, 1816 წელს იგი მამის ნებართვით სამართლის სკოლაში შევიდა, რომელიც 1819 წელს დაამთავრა, მაგრამ ოჯახს განუცხადა, რომ მისი მოწოდება ლიტერატურა იყო, განმარტოვდა მანსარდში და წერას შეუდგა. ბალზაკი ჩვილობიდანვე სახლიდან მოშორებით ძიძასთან იზრდებოდა. ასევე მისი და, ლაურაც (როგორც ეს მიღებული იყო იმ დროს საშუალო და მაღალი კლასის საზოგადოებაში). ოთხი წლის შემდეგ, ბავშვები სახლში დაბრუნდნენ, თუმცა, მშობლებმა მათ მიმართ გულცივი და დისტანციური დამოკიდებულება დაიჭირეს, რამაც შემდგომში მნიშვნელოვნად იმოქმედა მწერალზე. ბალზაკს 1835 წლის ნოველაში „ველის შროშანი“ დახასიათებული ჰყავს ბოროტი აღმზრდელი, მის კაროლინი, რომელიც მისი მომვლელის პროტოტიპს წარმოადგენს. ათი წლის ასაკში, ბალზაკი ორატორის სახელობის სკოლაში მიაბარეს, სადაც ის შვიდი წლის განმავლობაში სწავლობდა. ბალზაკს მამა მცირეოდენ სახარჯ ფულს აძლევდა, თუმცა, ეს ძალზედ სასაცილო მდგომარეობაში აყენებდა მას მათი თანაკლასელების წინაშე, რომლებიც გაცილებით მდიდრები იყვნენ. ბალზაკს უჭირდა სკოლის მასალის ათვისება, რადგან სწავლის მეთოდი ორიენტირებული იყო პროგრამული მასალის დაზეპირებაზე და არა ანალიზზე. ამის გამო, ბალზაკი ხშირად ხვდებოდა ურჩი ბავშვებისთვის განკუთვნილ ოთახში, სადაც ისჯებოდა. მოგვიანებით, როდესაც სკოლის დარაჯს ჰკითხეს, ახსოვდა თუ არა ბალზაკი, მან უპასუხა: „მახსოვს თუ არა ბალზაკი? ვფიქრობ, დიახ. მე მქონდა პატივი ასჯერ მაინც წავძღოლოდი მას დილეგში“. თუმცა, მარტო გატარებული დრო „დილეგში“ ხელსაც აძლევდა ბალზაკს უამრავი დრო დაეთმო წიგნების კითხვისთვის. „ადამიანურ კომედიაში“ მწერალს ბავშვობისდროინდელი ბევრი მოგონება აქვს აღწერილი. ასევე, იმ ადამიანების ცხოვრებაც, რომლებიც იმ დროს მის გვერდით იყვნენ. ბალზაკის 1832 წელს დაწერილ ნოველაში „ლუი ლამბერი“ ასახულია ახალგაზრდა ბიჭის ცხოვრება ორატორის სკოლაში. ნოველაში მთხრობელი წერს: „ის კითხულობდა ყველანაირ წიგნებს განურჩევლად მისი რელიგიური, ისტორიული, ლიტერატორული, ფილოსოფიური თუ ფსიქიკური ხასიათისა. მან მიამბო, რომ ის გრძნობდა ენით აუღწერელ სიამოვნებას, როდესაც კითხულობდა ლექსიკონებს, სხვა წიგნის არ ქონის შემთხვევაში“. ბალზაკი ხშირად ავადმყოფობდა. საბოლოოდ, როდესაც სკოლის დირექტორმა ამის შესახებ აცნობა ოჯახს, ის სახლში დააბრუნეს. ბალზაკი საკუთარ თავს ინტელექტუალურ ადამიანად თვლიდა, თუმცა, უნდა ითქვას, რომ მისი განათლების ფაქტორი მეტწილად „დილეგში“ გატარებული დროის დამსახურება იყო. (ამ დროისთვის, ბალზაკის მამას ტრაქტატი ჰქონდა დაწერილი თემაზე „ქურდობისა და მკვლელობების პრევენციის საშუალებები, დამნაშავეების გამოსწორება და მათი საზოგადოებრივ ცხოვრებაში ჩაბმა“, სადაც ის აკრიტიკებდა ციხეს, როგორც დანაშაულის პრევენციის ფორმას). 1814 წელს ბალზაკების ოჯახი პარიზში გადავიდა საცხოვრებლად. მწერალს პირადი მასწავლებლები აუყვანეს და ორწლინახევრით გაგზავნეს სკოლაში. ეს ბალზაკისთვის ყველაზე რთული და უბედური წლები იყო, მან თვითმკვლელობაც კი სცადა მდინარე ლუარის ხიდიდან. 1816 წელს ბალზაკი სორბონის უნივერსიტეტში შევიდა, სადაც სამი ცნობილი პროფესორი თანამედროვე ისტორიას ასწავლიდა: ფრანსუა გიზო, რომელიც შემდეგ პრემიერ მინისტრი გახდა; აბელ-ფრანსუა ვილამენი, რომელიც ფრანგულსა და კლასიკურ მუსიკას ასწავლიდა და ყველაზე გავლენიანი ფიგურა ვიქტორ კუზენი, ფილოსოფიის ლექტორი, რომელიც სტუდენტებს თავისუფალ აზროვნებას ასწავლიდა. როდესაც ბალზაკმა დაამთავრა სწავლა, მამამისის წაქეზებით სამართალის სკოლაში დაიწყო სწავლა. სამი წლის განმავლობაში ის სწავლობდა და მუშაობდა ვიქტორ პასეზის ოფისში, რომელიც ოჯახის მეგობარი იყო. ამ პერიოდში, ბალზაკი უკვირდება ადამიანური ბუნების თავისებურებებს. 1840 წელს დაწერილი ნოველაში „ნოტსრიუსი“ ის წერს, რომ სამართალმცოდნე ხედავს „ზეთიან ბორბლებს ყველას ბედისწერაზე, მემკვიდრეების საზარელ ბრძოლას ჯერ არგაციებულ გვამებზე, ადამიანების გულს, რომლებიც ეჭიდებიან სისხლის სამართლის კოდექსს“. 1819 წელს პასეზემ შესთავაზა ბალზაკს თავისი მოადგილეობა, მაგრამ ბალზაკს არ სურდა ამ სფეროს გაჰყოლოდა. ის ამ ყოფას შემდეგნაირად აღწერდა: „მოხელე, მანქანა, რომელიც მკაცრად განსაზღვრულ საათებში ჭამს, სვამს და იძინებს. მე უნდა ვიყო ისეთივე, როგორც ყველა. და ეს არის ის, რასაც ისინი ცხოვრებას ეძახიან, ცხოვრება სალესი ქვის ქვეშ და ერთსა და იმავეს კეთება გამუდმებით... მე ვარ მშიერი და არაფერს შეუძლია ჩემი მადის დაოკება“. ბალზაკმა განიზრახა მწერალი ყოფილიყო. ამ გადაწყვეტილებამ ოჯახში სერიოზული განხეთქილება გამოიწვია, თუმცა, ბოლომდე არ უარუყვიათ ის. სამაგიეროდ, 1819 წლის აპრილში ის პარიზში ცხოვრობდა და როგორც ინგლისელი კრიტიკოსი წერს, ძალზედ ღარიბულ და რთულ პირობებში უწევდა მწერალს არსებობა, მოხუცი მომვლელი ქალი ჰყავდა და ხშირად შიმშილის პირას იყო. ბალზაკის ოჯახი კი პარიზიდან თორმეტი მილის მოშორებით გადავიდა საცხოვრებლად. პირველი ლიტერატურული ცდა – ტრაგედია „კრომველი“ (1820) სუსტი აღმოჩნდა. მას შემდეგ, ბალზაკმა დაიწყო სამი ნოველის შექმნა: „ტენი“, „ფალტურნი“ და „კორსინო“, რომლებიც არ დაუსრულებია. 1821 წელს ბალზაკი შეხვდა ავგუსტ ლეპოიტევინს, რომელმაც დაარწმუნა, რომ მოკლე მოთხრობები დაეწერა, რომელსაც ის გამომცემლებს მიყიდიდა. ბალზაკი სწრაფად შეუდგა მუშაობას და 1826 წლისთვის დაწერილი ჰქონდა ცხრა ნოველა, რომელსაც სხვა მწერლებთან თანამშრომლობით აქვეყნებდა ფსევდონიმით. მაგალითად, ერთ-ერთი ასეთი ნოველა იყო „არდენის ქორეპოსკოპოსი“ (1822), რომელიც აიკრძალა მასში შემცველი არაეთიკური და შეურაცხმყოფელი შინაარსის გამო. მასში მოთხრობილი იყო დაქორწინეული მღვდლის სისხლისამღვრევი სექსუალური ურთიერთობები. მსგავსი ნოველები ძირითადად კომერციულ მიზნებს ემსახურებოდა და ფართო მასების მსწრაფმყიდველობას. სენტბურის შეხედულებით, ეს ნოველები „საინტერესოდ ცუდი“ ნაშრომებია და იქვე დასძენს, რომ რობერტ ლუის სტივენსონი ცდილობდა მისთვის აერიდებინა ბალზაკის ადრეული ნამუშევრების წაკითხვა. თუმცა, ამერიკელი კრიტიკოსის სემუელ როჯერის თქმით, აუცილებელი იყო ბალზაკს ეს სამწერლო პერიოდი და მისი სირთულეები გამოევლო, რათა შეექმნა „ადამიანური კომედია“. 1820 წლის მიწურილს მწერალმა რამდენიმე სარისკო ბიზნესი წამოიწყო. მისი პირველი სარისკო საქმე იყო საგამომცემლო ფირმის გახსნა, სადაც ფრანგ კალასიკოსთა წიგნებს გამოსცემდა, მათ შორის მოლიერის წიგნებსაც. ამ ბიზნესმა მარცხი განიცადა. ბალზაკს მეტი წარმატება მოუტანა ფრანგი მწერალი ქალის, აბრანტეს ჰერცოგინია ლორ ჟიუნოს მემუარების გამოცემამ, რომელთანაც მწერალს სასიყვარულო უსრთიერთობები აკავშირებდა. ბალზაკმა ფული ისესხა ოჯახის წევრებისგან და მეგობრებისგან და შეეცადა ბეჭდური გამოცემის დაარსება, თუმცა, აქაც წარუმატებლობა იწვნია, ამ სფეროში გამოუცდელობისა და კაპიტალის არქონის გამო. მან თავისი ბიზნესი მეგობარს მისცა, რომელმაც საკმაოდ წარმატებულად ააწყო, თუმცა, მრავალი წელი ჰქონდა ვალები. 1828 წლის აპრილისთვის ბალზაკს 50 000 ფრანკი ემართა დედამისისგან. ბალზაკს სამეწარმეო საქმიანობის ჟინი არ ასვენებდა. მაშინაც, როდესაც ის ცნობილი მწერალი იყო, გაემგზავრა სარდინიაში ვერცხლის მადნის მოსაპოვებლად. ასევე, პოლონეთ-საფრანგეთს შორის ხე-ტყით ვაჭრობის პროექტებსაც უტრიალებდა. ამ პროექტებისათვის ის 16-18 საათს მუშაობდა დღე-ღამეში და რკინის ჯანმრთელობა უძილობითა და გადამეტებული ყავის სმით გაინადგურა. რამდენიმე ნოველის დაწერის შემდეგ, 1832 წელს ბალზაკს დაებადა იდეა შეექმნა უამრავი წიგნების სერია და აღეწერა საზოგადოების სახე, დაეხასიათებინა მისი ყველა ასპექტი. როდესაც მას ეს აზრი მოუვიდა, ის მაშინვე თავის დასთან მივიდა და განაცხადა: „მე გენიოსი გავხდები“. ბალზაკმა „ადამიანურ კომედიაში“ ყველა ის წიგნი შეიყვანა, რომელიც მას საკუთარი სახელით ჰქონდა გამოქვეყნებული. „ადამიანური კომედია“ ბალზაკის შემოქმედების ყველაზე დიდი მიღწევაა. სახელწოდება „ადამიანური კომედია“ უპირისპირდება დანტე ალიგიერის „ღვთაებრივ კომედიას“. შეიძლება ითქვას, რომ ეს სახელწოდება მწერალმა სარკასტულადაც შეურჩია თავის შემოქმედებას, რადგან „ადამიანური კომედიის“ წინასიტყვაობაში წერია: „... ეს იდეა მომევლინა კაცობრიობისა და ცხოველთა სამყაროს შედარების შედეგად“. ავტორის ჩანაფიქრით, „ადამიანურ კომედიაში“ სულ 137 ნაწარმოები უნდა შესულიყო. მათ შორის უმეტესობის დაწერა მოასწრო, თუმცა, ასევე დარჩა ბევრი ჩაფიქრებული, დაწყებული და დაუმთავრბელი წიგნები. ის შედგება 91 დასრულებული ნაშრომისგან (ნოველები, მოთხრობები, ანალიტიკური ესეები) და 46 დაუსრულებელი წიგნებისგან, რომელთა ნაწილსაც მხოლოდ სახელწოდება გააჩნია. „ადამიანურ კომედიას“ მიეკუთნება: „ქორწინების ფიზიოლოგია“ (1830), „შუანები“ (1829), „გობსეკი“(1830),„უცხო შედევრი“ (1831), „შაგრენის ტყავი“ (1831), „ოცდაათი წლის ქალი“ (1831), „გამქრალი ოცნებანი“ (1837-1839), „სოფლის ექიმი“ (1833), „ეჟენი გრანდე“ (1833), „სერაფიტა“ (1833), „აბსოლუტის ძიება“ (1834), „მამა გორიო“ (1834-1835), „ცელქი მოთხრობები“ (1832-1837), „ნუსინგენის სახლი“ (1838), „კურტიზანების ბრწყინვალება“ (1838), „კურტიზანების ბრწყინვალება და სიღატაკე“ (1839-1847), „გლეხები“ (1844), „კუზინ ბეტი“ (1846), „კუზენ პონსი“ (1847) და სხვა მრავალი. ბიზნეს საქმიანობებთან დაკავშირებული მარცხის შემდეგ, ბალზაკი გაემგზავრა ბრეტანში და დარჩა დე პომერელის ოჯახში, ფუჟერის მახლობლად. მწერალმა აქ დაწერა „შუანები“ (1829), სასიყვარულო ამბავი, რომელიც როიალისტ ძალთა ჩარევით ცუდად სრულდება. მიუხედავად იმისა, რომ ბალზაკი სამეფო მმართველობის მომხრე იყო, ის კონტრ-რევოლუციონერებს სიმპათიით ახასიათებს, თუმცა, ამასთან ისინი წიგნის ყველაზე სასტიკი სცენების ცენტრში არიან. ეს იყო პირველი წიგნი, რომელიც ბალზაკმა საკუთარი სახელით გამოაქვეყნა და ამან მას გაუხსნა „გზა აღთქმული მიწისკენ“, როგორც ერთმა კრიტიკოსმა აღნიშნა. ამ წიგნმა ავტორს გარკვეული სამწერლო ნიშა მისცა (მიუხედავად იმისა, რომ ის უოლტერ სკოტის გავლენას განიცდიდა). ამის შემდეგ, მალევე, იმ დროისთვის, როდესაც ბალზაკის მამა გარდაიცვალა, მან დაწერა „ელ ვერდუგო“, დაახლოებით 30 წლის კაცის შესახებ, რომელიც კლავს თავის მამას (იმ დროისთვის ბალზაკიც 30 წლის იყო. ეს იყო პირველი ნამუშევარი, რომელიც ბალზაკმა „ონორე დე ბალზაკის“ სახელით გამოაქვეყნა). ისევე როგორც მისმა მამამ, მანაც გამოიყენა „დე“ ნაწილაკი, რომელსაც მაღალი წოდების ადამიანები იყენებდნენ, რათა მიღებული ყოფილიყო არისტოკრატთა საზოგადოებაში. 1830 წელს ბალზაკმა დაწერა: „არისტოკრატიზმის წოდება, რომელიც ნიჭიერებას მოისაზრებს გაცილებით უფრო სამართლიანი და რეალურია, ვიდრე არისტოკრატია, რომელიც მხოლოდ სახელითა და მატერიალური ძალაუფლებით შემოიფარგლება“. ამისთვის სწორი დროის შერჩევაც მნიშვნელოვანი იყო. როგორც რობი ხსნის: „მამის გარდაცვალება და სათავადაზნაურო ნაწილაკის დამატება მწერლის სახელში ემთხვევა, რაც სიმბოლურ მემკვიდრეობის მიღებას გამოხატავს“. როგორც მისმა მამამ განვლო რთული და შრომატევადი გზა სიღარიბიდან მაღალი წრის საზოგადოებამდე, ასევე ბალზაკი მიიჩნევდა, რომ შრომა და ძალისხმევა იყო ნამდვილი ნიშანი აზნაურობის. 1830 წლის ივლისის რევოლუციისა და ჩარლზ X-ის მმართველობის დამხობის შემდგომ, ბალზაკმა განაცხადა, რომ ის როიალისტი იყო და მხარს უჭერდა ჩარლზ X-ს. მწერალი მიიჩნევდა, რომ ივლისის რევოლუციის შედეგად დამყარებული მონარქია (რომელის საზოგადოების აბსოლუტურ მხარდაჭერას ფლობდა) იყო არაორგანიზებული და არაპრინციპული და მას ესაჭიროებოდა შუამავალი, რათა შენარჩუნებულიყო პოლიტიკური სიმშვიდე მეფესა და აჯანყებულ ძალთა შორის. ბალზაკი შესაფერის პოლიტიკურ ფიგურად მიიჩნევდა ახალგაზრდა და ენერგიულ ადამიანს, რომელიც ნეიტრალური იქნებოდა ორივე პოლიტიკურად დაპირისპირებულ ძალას შორის. ასეთ ადამიანად ის საკუთარ თავს თვლიდა და აპირებდა პოლიტიკაში ჩაბმას, რომ არა ფატალური ინციდენტი (ბალზაკს ფეხი აუსრიალდა და დაეცა ქუჩაში, რის გამოც მიიღო თავის ტრავმა). მწერალმა გადაწყვიტა, არ მიეღო მონაწილეობა არჩევნებში. 1831 წელს დიდი წარმატება ხვდა წილად ბალზაკის რომანს „შაგრენის ტყავი“. წიგნში აღწერილია ახალგაზრდა ყმაწვილის, რაფაელ დე ვალენტინის ცხოვრება, რომელსაც ხელში ჩაუვარდება ცხოველის ტყავი. ტყავი განსაკუთრებულია და ის მის პატრონს პირდება ყველა სურვილისა და ოცნებების ახდენას, ძალაუფლებასა და სიმდიდრეს, თუმცა, ყოველი სურვილის ასრულების სანაცვლოდ ტყავის ზომა იკლებს და შესაბამისად მისი მფლობელის სიცოცხლის წლებიც მცირდება. სასოწარკვეთილი რაფაელი თანხმდება მის მფლობელობას, თუმცა საკუთარი სურვილების მართვას ვერ ახერხებს. საბოლოოდ, რაფაელი საკუთარი სურვილების მსხვერპლი ხდება, თუმცა ამავდროულად მწარე გამოცდილებით აღმოაჩენს ცხოვრების ნამდვილ ღირებულებას. ბალზაკს ამ რომანით სურდა ეჩვენებინა, ცხოვრებისეული სირთულეები და მათთან ბრძოლაში დაშვეული შეცდომები. მიუხედავად იმისა, რომ რომანი შეიცავს ფანტასტიკის ელემენტებს, ის რეალისტურ წიგნად ითვლება, რომელიც ასახავს ბურჟუაზიული ყოფის მატერიალიზმს. ბალზაკი ზუსტი დაკვირვებებითა და დეტალური აღწერილობით წარმოაჩენს კაზინოს, ანტიკურ მაღაზიას, სამეფო ბანკეტებს და სხვა ადგილებს. მწერალმა ასევე ასახა მისი საკუთარი ცხოვრებისეული დეტალები, მთავარი მოქმედი პირის საცხოვრებელის დახასიათება იდენტურია თავად ავტორის სახლის, სადაც ის კარიერის დასაწყისში ცხოვრობდა. „შაგრენის ტყავის“ ცენტრალურ თემას წარმოადგენს სურვილებისა და სიცოცხლის ხანგრძლივობას შორის კონფლიქტი. „შაგრენის ტყავმა“ გავლენა მოახდინა და ინსპირაციად იქცა რუსი, ფრანგი და გერმანელი კომპოზიტორებისთვის, ასევე, მიჩნეულია, რომ ოსკარ უაილდის „დორიან გრეის პორტრეტი“ ამ წიგნის გავლენითაა შთაგონებული (თუმცა, ბევრი სწავლული ამას უარყოფს). ავსტრიელი ფსიქოანალიტიკოსი ზიგმუნდ ფროიდი ძალიან ძილიერ ემოციურ კავშირს ხედავადა მასა და წიგნის მთავარ პერსონაჟს შორის. ფროიდს, როდესაც კიბოს დიაგნოზი დაუსვეს, ის თვითმკვლელობას აპირებდა. თუმცა, მან „შაგრენის ტყავის“ გადაკითხვის შემდეგ გადაიფიქრა და თავის ექიმს უთხრა: „ეს იყო ზუსტად ის წიგნი, რომელიც უნდა წამეკითხა“. რუსი ლიტერატორის თქმით, „შაგრენის ტყავმა„ და „მამა გორიომ“ გავლენა მოახდინა რუსი მწერლის ფიოდორ დოსტოევსკის წიგნზე „დანაშაული და სასჯელი“. 1831 წლის 17 ნოემბერს გოეთემ „შაგრენის ტყავის“ შესახებ დაწერა: „ეს არის ბრწყინვალე გონების შრომის ნაყოფი“. 1833 წელს ბალზაკმა დაწერა „ეჟენი გრანდე“, რომელიც მისი პირველი ყველაზე გაყიდვადი ნოველაა. თუმცა, ამავე დროს ამ წიგნმა მწერლის კარიერის განმავლობაში ყველაზე მეტი კრიტიკა დაიმსახურა. წიგნი ახალგაზრდა ქალბატონზეა, რომელსაც ხელმომჭირნეობა საკუთარი მამისგან მემკვიდრეობით გადმოეცა. ნაშრომი მარტივია, თუმცა, პერსონაჟების დახასიათება დინამიკური და კომპლექსურია. წიგნი ეძღვნებოდა მარია დიუ ფრესნეს (ფრანგი მწერალი), რომელიც იყო ბალზაკის საყვარელი და მისი ქალიშვილის დედა, როგორც მოგვიანებით დამტკიცდა, მარია „ნამდვილი“ ეჟენი გრანდე იყო. „მამა გორიო“ (1835) მწერლის მორიგი წარმატებული წიგნია. ბალზაკს „მეფე ლირის“ ტრაგედია 1820 წლის პარიზში გადმოაქვს და ახასიათებს საზოგადოების სახეს, სადაც ყველა სახის სიყვარულს ფულის სიყვარული აღემატება. წიგნის ცენტრალური ფიგურა არის მამა გორიო, რომელიც ღარიბულ ნაქირავებ სახლში ცხოვრობს და ყველაფერს იკლებს, რადგან თავისი ქალიშვილების კეთილდღეობა და მატერიალური საზრუნავი უზრუნველჰყოს. მიუხედავად ამისა, სიკვდილის წინ მისი ქალიშვილები მამას არ ნახულობენ. მამის ცენტრალური როლი ამ წიგნში შემთხვევითი არ არის. ბალზაკისთვის ეს თემა მნიშვნელოვანი იყო და ნაცნობიც, ვინაიდან მან იშვილა მარი-კაროლინი, მისი საყვარლის (მარია დიუ ფრესნე) არაკანონიერი ქალიშვილი. წიგნის შესავალში ბალზაკი წერს: „ვისაც ეს წიგნი გიჭირავთ ხელში, რბილს სავარძელში მისვენებული ზიხართ და თქვენთვის ამბობთ, იქნებ ამან გამართოსო. როდესაც მოხუც გორიოს იდუმალ ავბედითობას ბოლომდე წაიკითხავთ, თქვენ მადიანად ისადილებთ და თქვენს უგრძნობლობას ავტორს მიაწერთ, უსაყვედურებთ მას გაზვიადებისათვის და დააბრალებთ პოეტურ შეთხზვას. აჰა! იცოდეთ: ეს დრამა არც ფიქციაა და არც რომანი. ის იმდენად ჭეშმარიტია, რომ ყოველ ადამიანს შეუძლია თავის ცხოვრებაში ან თავის გულშიც კი ამოიცნოს მისი საწყისები“. რომანი ბალზაკის ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან ნაშრომად მიიჩნევა. როგორც ნოველისტი ფელისიან მარსო აღნიშნავს: „ჩვენ ყველანი მამა გორიოს შვილები ვართ“. თავად ბალზაკი ძალიან ამაყობდა ამ ნაშრომით. მან განაცხადა: „მამა გორიო ყველაზე დიდი წარმატებაა, ჩემი უმძვინვარესი მტრები მუხლს მოიდრეკენ მის წინაშე. ჩემმა ტრიუმფმა ყველაფერი მოიცვა, მათ შორის მეგობრებიც და მოშურნეებიც“. წიგნის ყველაზე კარგად ცნობილი მონაკვეთია ეჟენისა და ვოტრენის საუბრის ერთ-ერთი ციტატა: „მე შენ ისეთ რამეს შემოგთავაზებ, რაზეც ვერავინ იტყოდა უარს“. ეს ფრაზა გამოყენა მარიო პიუზომ თავის წიგნში „ნათლია“ და 100 ყველაზე ცნობილ გამონათქვამში შედის. 1836 წელს ბალზაკმა დააარსა ყოველკვირეული ჟურნალი „პარიზის ქრონიკა“, რომელიც მიმოიხილავდა სოციალურ და პოლიტიკურ თემებს. მწერალი ცდილობდა, მკაცრად დაეცვა მიუკერძოებლობა და სხვადასხვა იდეოლოგიების წარმოდგენისას ისინი დასაბუთებული და არგუმენტირებული შეფასებებით გაემყარებინა. როგორც როჯერი აღნიშნავს: „ბალზაკი სხვადასხვა სოციალურ, პოლიტიკურ თუ ეკონომიკურ თეორიებს ორივე მხრიდან განიხილავდა“. ჟურნალმა არ გაამართლა, თუმცა, 1840 წელის ივლისში ბალზაკმა სხვა გამოცემა, „პარიზის მიმოხილვა“ დააარსა. წარუმატებლობამ ბიზნესის სფეროში და უშედეგო ძალისხმევის გაწევამ, მწერალს ნიადაგი მოუმზადა შეექმნა ახალი წიგნი „გამქრალი ოცნებანი“ 1843. წიგნში ასახულია ახალგაზრდა პოეტის ლუსიენის ცხოვრება, რომელიც ცდილობს სახელის მოხვეჭას, თუმცა, ის ეფლობა საზოგადოების ბნელ და წინააღმდეგობებით სავსე ჭაობში. ლუსიენის ჟურნალისტური საქმიანობა ასახავს თავად მწერლის პირად გამოცდილებასა და მარცხს ამ სფეროში. დონალდ ადამსონის თქმით „გამქრალი ოცნებანი“ სამყაროს საიდუმლოებების გამჟღავნება უფროა, ვიდრე პერსონაჟების ფსიქოლოგიურ-მორალური განვითარების წარმოდგენა“. წიგნის წარმატებამ განაპირობა „გამქრალი ოცნებანის“ გაგრძელების „კურტიზანების დიდებულება და საბრალოების“ შექმნა, რომელიც ოთხი ნაწილისგან შედგება. ცვაიგი „გამქრალი ოცნებების“ შესახებ წერს: „ფულადი ჯარიმის ჯიბრზე ელვის სისწრაფით დაწერილი ეს თხზულება იქცევა ბალზაკის ცენტრალურ ნაწარმოებად. გეგონებათ, თვითონ ბალზაკმა მათრახის უწყალო ცემით გამოდევნაო ყოვლივე, რაც კი მის შინაგან არსებაში იმალებოდა“. 1847 და 1848 წლებში მწერალმა დაწერა „კუზინ ბეტი“ და „უზინ პონსი“, სადაც მწერლის მიერ იურიდიულ ფირმაში მიღებული გამოცდილებაა გადმოცემული და აღწერილია ნათესავებს შორის შუღლი და ბრძოლა მემკვიდრეობის მისაღებად. ამ პერიოდში ბალზაკის მდგომარეობა გაუარესდა და ამ წიგნების დასრულებამ სიმბოლური მნიშვნელობა მიანიჭა თავად მწერლის სიცოცხლის დასასრულსაც. ბალზაკს სამუშაო განრიგი შემდეგნაირად ჰქონდა გაწერილი. ის მსუბუქად სადილობდა შუადღის ხუთ-ექვს საათზე, შემდეგ კი შუაღამემდე ეძინა. გაღვიძების შემდეგ ძალიან დიდხანს მუშაობდა, ხშირად გადაბმულად თხუთმეტ საათს დღეში. როგორც თავად ბალზაკმა აღნიშნა, ერთხელ მან 48 საათი იმუშავა სამ საათიანი შესვენებით. მუშაობის დროს ბალზაკი უზომო რაოდენობის ყავას სვამდა. ბალზაკს მუშაობის პროცესში და წიგნის გამოცემის შემდეგაც უამრავი დამატებები, შესწორებები და ცვლილებები შეჰქონდა ნაშრომში, რისთვისაც მნიშვნელოვანი დანახარჯების გაწევა ხდებოდა საჭირო, როგორც მწერლისთვის, ასევე გამომცემლისთვისაც. საბოლოოდ, დასრულებული ნაშრომი სრულიად განსხვავებული იყო წიგნის ორიგინალური ვერსიისგან. ბალზაკი ერიდებოდა საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებში ყოფნას, თუმცა, ის ყოველთვის ინარჩუნებდა კონტაქტს სოციალურ გარემოსთან. მისი „განდეგილობა“ განპირობებული იყო, ერთი მხრივ, დროის უქონლობით, მეორე მხრივ კი, გაუცხოების გრძნობით. ის საკუთარ მოვალეობად მიიჩნევდა არა საზოგადოებრივ ადგილებში ყოფნას, არამედ მათ ასახვას საკუთარ ნაშრომებში. ბალზაკი მეგობრობდა თეოფილ გოტიესთან და შარლ დე ბერნართან. ის იცნობდა ვიქტორ ჰიუგოს. ბალზაკი დროის უმეტეს ნაწილს ატარებდა შატო-დიუ-საშეში, მისი მეგობრის სახლში, ტურის მახლობლად. მისი ბევრი პერსონაჟი სწორედ ამ სახლში, მეორე სართულის პატარა საძინებელ ოთახში შექმნა მწერალმა. ამჟამად შატო წარმოადაგენს ბალზაკის მუზეუმს. ბალზაკს ოთახში ედგა ნაპოლეონის ბიუსტი, რომელზეც ეწერა: „ის რაც ნაპოლეონმა ხმლით დაიპყრო, მე მას კალმით დავიპყრობ“. ბალზაკმა 1832 წელს ანონიმური წერილი მიიღო ოდესიდან მისი თაყვანისმცემლისგან, სადაც „უცნობი“ მწერალს აკრიტიკებდა „შაგრენის ტყავში“ გამოხატული ცინიზმისა და ათეისტური დამოკიდებულებისათვის, ასევე ქალების უარყოფითი დახასიათებისათვის. ბალზაკმა ამ კრიტიკას ფრანგულ ჟურნალში უპასუხა იმ იმედით, რომ „უცნობი“ მას წაიკითხავდა. ასე დაიწყო თხუთმეტწლიანი მიწერ-მოწერა ბალზაკსა და მის მომავალ მეუღლეს, ეველინა განსკას შორის. განსკა დაქორწინებული იყო ოცი წლით უფროს, მდიდარ პოლონელ მიწათმფლობელზე და კიევის მახლობლად ცხოვრობდა. ქორწინება ფორმალურ ხასიათს ატარებდა. ბალზაკი და განსკა ორჯერ შეხვდნენ ერთმანეთს 1834 წელს შვეიცარიაში და 1835 წელს ვენაში. მათ გადაწყვიტეს, რომ ექორწინათ ეველინას მეუღლის გარდაცვალების შემდგომ. ეველინა განსკა ბალზაკის მიმართ განსაკუთრებულ სულიერ და ემოციურ სიახლოვეს გრძნობდა, რაც ასახულია მწერლისა და ეველინას მიმოწერებში, სადაც ვნება, მოთმინება და მოკრძალება საოცარი ბალანსითაა შერწყმული. მათი მეორე შეხვედრის შემდგომ, 1835 წლის ივნისში ბალზაკის მიერ ეველინასადმი მიწერილ სასიყვარულო წერილში გადმოცემულია მწერლის სულიერი მდგომარეობა და განცდები, რომელის ინსპირაცია ავტორის შემოქმედებაშიც აისახა: „თუკი შეიძლება რაიმეს ეწოდოს სიგიჟე, ეს შენდამი სიყვარულია. ყველა ჩემი ფიქრი და გრძნობა შენში ცხოვრობს. ეს არის სიგიჟე, რომელმაც მთელი ჩემი პიროვნება მოიცვა და რაც მაშინებს. ამას არ შეიძლება ეწოდოს ცხოვრება, არასდროს მიგრძვნია და განმიცდია, არასოდეს მიცხოვრია ისე, როგორც ახლა შენი ფიქრებით თავდაკარგულს. შენ ყოველივე შთანთქე ჩემში. მე ვცხოვრობ ოცნებაში, სადაც ერთი წამი ათას წელს გრძელდება. მე ვიღებ შენს ბარათს და ვესაუბრები მას და გხედავ შენ ჩემს წინ ისევე ცხადად, როგორც გუშინ. მე ვუმეორებ საკუთარ თავს „ის ჩემია“. ანგელოზებიც კი არ არიან ისეთი ბედნიერნი სამოთხეში, როგორც მე შენს გვერდით“. ეველინა განსკის მეუღლე 1841 წელს გარდაიცვალა და ბალზაკისა და ეველინას რომანმა ოფიციალური სახე მიიღო. 1843 წელს ბალზაკი ეველინას სანქტ-პეტერბურგში ეწვია. ეკონომიკური სიდუხჭირისა და ჯანმრთელობის პრობლემების მიუხედავად, მათ საბოლოოდ 1850 წლის 14 მარტს იქორწინეს. მიუხედავად იმისა, რომ ბალზაკი გვიან დაქორწინდა, მას უკვე ჰქონდა დაწერილი ორი ტრაქტატი ქორწინების შესახებ: „ქორწინების ფსიქოლოგია“ და „ქორწინების სცენები“. აპრილის ბოლოს ახალდაქორწინებულები პარიზში გაემგზავრნენ. ბალზაკის მდგომარეობა მგზავრობისას ძალიან გაუარესდა. ეველინა თავის ქალიშვილს ბალზაკის მდგომარეობას ატყობინებს და წერს, რომ მწერალი უკიდურესად მძიმე მდგომარეობაშია. ბალზაკი და ეველინა პარიზში 20 მაისს ჩავიდნენ, მწერლის ორმოცდამეთერთმეტე დაბადების დღეზე. ქორწინებიდან ხუთი თვის შემდეგ, 18 აგვისტოს, ბალზაკი გარდაიცვალა. გარდაცვალების დროს მწერალთან მხოლოდ დედა იმყოფებოდა. ბალზაკი დაასაფლავეს პარიზში, პერ-ლაშეზის სასაფლაოზე. დაკრძალვის ცერემონიაზე სიტყვით გამოვიდა ვიქტორ ჰიუგო , რომელმაც დიდი მწუხარება გამოთქვა მწერლის გარდაცვალებასთან დაკავშირებით და იქ მყოფთ შემდეგი სიტყვებით მიმართა: „დღეს ჩვენ შავები გვაცვია, რადგან მოგვიკვდა გენიოსი, ერი გლოვობს გენიოსის გარდაცვალებას“. ცერემონიას ესწრებოდა თითქმის ყველა პარიზელი მწერალი მათ შორის: ალექსანდრ დიუმა (უფროსი), ალექსანდრ დიუმა (უმცროსი), ფრედერიკ ლემეტრი, გუსტავ კურბე. „ადამიანური კომედია“ ბალზაკს დაუმთავრებელი დარჩა, ის გეგმავდა უამრავი სხვა წიგნების დაწერას, რომელთა დაწყებაც ვერ მოასწრო. მწერალი, ჩვეულებრივ ახალ წიგნზე მუშაობის პროცესში პარალელურად „დასრულებულ“ წიგნზეც მუშაობდა და შესწორებები შეჰქონდა. ასეთი მწერლ
გაიგე მეტი

ავტორის წიგნები

მახასიათებლები
ISBN 9789941327773
გამომცემლობა პალიტრა L
გამოცემის წელი 2017
მთარგმნელი რუსუდან დოდაშვილი
ყდა რბილი
გვერდების რაოდენობა 64
ფორმატი 11.7X18
წიგნის ენა ქართული
2
1

ყიდვა

შეფასება

კვირის ბესტსელერები