ავტორის შესახებ
სელმა ოტილიანა ლოვისა ლაგერლოფი — შვედი მწერალი. 1909 წელს მიენიჭა ნობელის პრემია ლიტერატურაში „მაღალი იდეალიზმის, ნათელი წარმოსახვისა და სულიერი აღქმისთვის, რომელიც მის ნაშრომებს ახასიათებს“. ლაგერლოფი პირველი ქალი ნობელიანტი და შვედეთის აკადემიის პირველი ქალი წევრია.
დაიბადა 1858 წლის 20 ნოემბერს, დასავლეთ შვედეთის პროვინცია ვერმლანდში. მისი მამა, ერიკ გუსტავ ლარეგლოფი ვერმლანდის სამეფო პოლკის ლეიტენანტი, ხოლო დედა, ლუიზა ლაგერლოფი მდიდარი ვაჭრის ქალიშვილი იყო. სელმა მშობლებისთვის ექვსი შვილიდან მეხუთე იყო. იგი ფეხის ტრამვით დაიბადა, რის გამოც სამი წლის ასაკში ორივე ფეხით დაკოჭლდა, რამაც მოგვიანებით გაუარა, თუმცა მთელი ცხოვრების მანძლზე სუსტი იყო და ოდნავ კოჭლობდა.
სელმა ჩუმი ბავშვი იყო, თანატოლებთან შედარებით ბევრად სერიოზული, ძალიან უყვარდა კითხვა. ბავშვობის მანძილზე მუდმივად წერდა ლექსებს. ლარეგლოფი განათლებას სახლში ინგლისურ და ფრანგულ ენებზე იღებდა. სელმასთვის პირველი წიგნი ტომას მაინ რიდის „ოცეოლა,სემინოლების ბელადი“ იყო, რომელიც შვიდი წლის ასაკში წაიკითხა და სწორედ ამ მომენტიდან გადაწყვიტა მწერალი გამხდარიყო.
1884 წელს ლარეგლოფებმა მამული დაკარგეს, რამაც ოჯახზე სერიოზულად იმოქმედა. ერიკ ლაგერლოფი ალკოჰოლიკი გახდა. მას არ სურდა მის ქალიშვილს სწავლა გაეგრძელებინა და ქალთა მოძრაობაში ჩართულიყო. მოგვიანებით, ნობელის პრემიაში მიღებული ფულით სელმამ მამული გამოისყიდა და სიცოცხლის ბოლომდე იქ ცხოვრობდა.
სელმამ განათლება 1882-1885 წლებში სტოკჰოლმის ქალ მასწავლებელთა სამეფო სემინარიაში მიიღო. იმ დროისთვის ეს ერთადერთი უმაღლესი სასწავლებელი იყო შვედეთში, სადაც ქალებს შეეძლოთ სწავლა. 1885-1895 წლებში ლაგერლოფი ქალაქ ლანდსკრონაში სკოლის მასწავლებლად მუშაობდა. მან პირველი რომანის წერა სწორედ ლანდსკრონაში დაიწყო. მისი სამწერლობო დებიუტი 1891 წელს ჟურნალ „Idun“-ში შედგა, სადაც ლიტერატურული კონკურსის ფარგლებში მისი რომანის პირველი თავები გამოქვეყნდა. სელმამ კონკურში გაიმარჯვა და გამომცემლობამ მასთან კონტრაქტი გააფორმა, რომლის საფუძველზეც მისი პირველი რომანი „საგა იოსტა ბერლინგზე“ გამოიცა. თავდაპირველად რომანმა კრიტიკოსთაგან ზომიერი შეფასებანი მიიღო, ამიტომ დიდად არ იყიდებოდა. მას შემდეგ, რაც ცნობილმა კრიტიკოსმა, ჯორჯ ბრანდმა რომანზე დადებითი რეცენზია დაწერა, წიგნის პოპულარობა საგრძნობლად გაიზარდა. მეცენატმა ფრედერიკა ლიმნელმა ლარეგროფს ფინანსური მხარდაჭერა გამოუცხადა.
1894 წელს სელმა შვედ მწერალს, სოფი ელკანს შეხვდა, რომელიც მისი მეგობარი და კომპანიონი გახდა. წლების მანძილზე ისინი ერთმანეთის ნაშრომებს აკრიტიკებდნენ. სელმას წერლები სოფისადმი 1993 წელს გამოქვეყნდა სათაურით „შენ მასწავლე, როგორ ვყოფილიყავი თავისუფალი“.
1900 წელს ლაგერლოფი იერუსალიმში ამერიკულ კოლონიას ეწვია, რაც მისთვის შთაგონების წყარო გახდა რომანისთვის „იერუსალიმი“. რომანმა კრიტიკოსთაგან აღიარება დაიმსახურა, რომლებმაც ლაგერლოფის ჰომეროსისა და შექსპირისთვის შედარება დაიწყეს. მწერალმა პოპულარობა როგორც სამშობლოში, ისე მის ფარგლებს გარეთაც მოიპოვა. სამეფო ოჯახმა და შვედეთის აკადემიამ მას სამწერლობო მოღვაწეობის გასაგრძელებლად ფინანსური მხარდაჭერა გამოუცხადა. 1895 წელს, სელმამ შეწყვიტა მასწავლებლობა და გადაწყვიტა თავი მთლიანად მწერლობისთვის მიეძღვნა.
ლაგერლოფმა ელკანთან ერთად იტალიასა და პალესტინაში იმოგზაურა, რამაც მის მომდევნო რომანს დაუდო საფუძველი. სიცილიური ლეგენდის შთაგონებით მან დაწერა რომანი „ანტიქრისტეს სასწაულები“, რომელიც იკვლევს ინტერპრეტაციას ქრისტიანსა და სოციალურ მორალურ სისტემებს შორის.
1902 წელს მასწავლებელთა ეროვნულმა ასოციაციამ ლაგერლოფს მოსწავლეთათვის გეოგრაფიის სახელმძღვანელოს შედგენა სთხოვა. მწერალმა „ნილსისა და გარეული ბატების საოცარი მოგზაურობა“ დაწერა. წიგნი შვედეთის პროვინციებზე ისტორიული და გეოგრაფიული ფაქტების ფონზე პატარა ბიჭის ამბავს გვიამბობს, რომელიც ზომაში დაპატარავდა და მთელ ქვეყანას ბატების ზურგზე მყოფმა შემოუფრინა. „ნილსისა და გარეული ბატების საოცარი მოგზაურობა“ ლაგერლოფის ყველაზე ცნობილი ნაწარმოებია და დღესდღეობით 30-ზე მეტ ენაზეა თარგმნილი.
1897 წელს სელმა ფალუნში გადავიდა საცხოვრებლად, სადაც ვალბორგ ოლანდერს შეხვდა, რომელიც მისი თანაშემწე და მეგობარი გახდა. ოლანდერი და ლარეგროფი აქტიურად იბრძოდნენ შვედეთში ქალთა საარჩევნო უფლებებისთვის. 1911 წელს სელმა გამხსნელი სიტყვით გამოვიდა სტოკჰოლმის საერთაშორისო საარჩევნო უფლებათა კონგრესზე, ხოლო 1919 წელს შვედეთის ქალთა საარჩევნო უფლებების მოძრაობის საზეიმო წვეულებაზე, მას შემდეგ, რაც იმავე წლის მაისში შვედმა ქალებმა ხმის მიცემის უფლება მოიპოვეს.
ლაგერლოფი მეგობრობდა ებრაული წარმოშობის გერმანელ მწერალთან, ნელი ზაქსთან. 1940 წელს, ზაქსის გარდაცვალებამდე ცოტა ხნით ადრე, სელმას თხოვნით, შვედეთის მთავრობამ ნაცისტური გერმანიისგან დასაცავად ებრაელი მწერალი და მისი ასაკოვანი დედა მუდმივი თავშესაფრით უზრუნველყო. ზაქსი სტოკჰოლმშია დაკრძალული.
ლაგერლოფი 1940 წლის 16 მარტს საკუთარ სახლში ინსულტით გარდაიცვალა.
1909 წლის 10 დეკემბერს ლაგერლოფს გადაეცა ნობელის პრემია ლიტერატურაში „მაღალი იდეალიზმის, ნათელი წარმოსახვისა და სულიერი აღქმისთვის, რომელიც მის ნაშრომებს ახასიათებს“. ლაგერლოფის დაჯილდოებას წინ უძღოდა მძაფრი შიდა დაპირისპირება შვედეთის აკადემიაში. 1904 წელს მან შვედეთის აკადემიისგან ოქროს მედალი მიიღო, ხოლო 1914 წელს მისი წევრი გახდა.
1907 წელს ლაგერლოფმა უფსალის უნივერსიტეტის დოქტორის ხარისხი მიიღო,ხოლო 1928 წელს გრაიფსვალდის უნივერსიტეტის ხელოვნების ფაკულტეტის საპატიო დოქტორი გახდა. მეორე მსოფლიო ომის დასაწყისში, ლარეგროფმა შვედეთის აკადემიის მიერ გადმოცემული ოქროს მედალი ფინეთის მთავრობას გაუგზავნა, რათა საბჭოთა კავშირის წინააღმდეგ ძალები გაეზარდათ. პატივისცემის ნიშნად, ფინეთის მთავრობამ მედალი მწერალს უკან დაუბრუნა.
1991 წელს სელმა ლაგერლოფი გახდა პირველი ქალი, რომელიც შვედურ ბანკნოტზე გამოსახეს.
სელმა ლაგერლოფის მოთხრობა „სათაგური“ ინდოეთის სკოლებში მე-12 კლასელთა პროგრამაშია შეტანილი.
