ავტორის შესახებ
ჰარიეტ ბიჩერ სტოუ (ინგლ. Harriet Beecher Stowe; დ. 14 ივნისი, 1811 — გ. 1 ივლისი, 1896) — ამერიკელი აბოლიციონისტი და მწერალი. მისმა რომანმა ბიძია თომას ქოხი (1852), რომელიც აღწერს აფრო-ამერიკელების მაშინდელ მონურ ცხოვრებას, ძალიან დიდი პოპულარობა და გავლენა ჰპოვა, როგორც ამერიკის შეერთებულ შტატებში, ასევე გაერთიანებულ სამეფოში. ამ რომანმა შტატების ჩრდილოეთ ნაწილში, ძალიან დიდი სტიმული მისცა მონობის წინააღმდეგ მებრძოლთა ძალებს, რამაც შტატების სამხრეთ ნაწილში საყოველთაო აღშფოთება გამოიწვია. მის კალამს ეკუთვნის 20-ზე მეტი წიგნი, რომელიც მოიცავს რომანებს, სამოგზაურო მემუარებს და სტატიებისა და წერილების კოლექციას.
ჰარიეტ ელიზაბეტ ბიჩერი დაიბადა ლიჩფილდში 14 ივნისს, 1811 წელს. ის 13-დან მეშვიდე შვილი იყო ოჯახში. მისი მამა, განთქმული რელიგიური ლიდერი ლიმან ბიჩერი იყო, ხოლო დედა, როქსანა ფუტი, ასევე ღრმად რელიგიური ქალბატონი, რომელიც გარდაიცვალა მაშინ, როცა სტოუ მხოლოდ ხუთი წლის იყო. მისი და ეკატერინე ბიჩერი, იყო ცნობილი განმანათლებელი და მწერალი. გარდა დისა, მას ჰყავდა 7 ძმა საჭიროებს წყაროს მითითებას - თარიღი არ არის მითითებული! გამოიყენებთ {{subst:ფაქტიჩა}}! რომლებიც სასულიერო მოღვაწეობას ეწეოდნენ. მათ შორის არიან ჰენრი ვორდ ბიჩერი, ჩარლზ ბიჩერი, და ედვარდ ბიჩერი. ჰარიეტი ჩაირიცხა სემინარიაში (გოგონათა სკოლა), რომელსაც ხელმძღვანელობდა მისი და ეკატერინე, სადაც მიიღო ტრადიციულად „კაცების“ კლასიკური განათლება, რომელიც მოიცავდა ენებისა და მათემატიკის შესწავლას. მის კლასელთა შორის იყო სარა პ. ვილისი, რომელიც შემდგომში ფანი ფერნის ფსევდონიმით წერდა. 21 წლის ასაკში იგი ცინცინატიში (ოჰაიო) გადავიდა მამასთან, რომელიც ლეინის თეოლოგიური სემინარიის პრეზიდენტი გამხდარიყო.
აქვე გაწევრიანდა ლიტერატურულ სალონსა და საზოგადოებრივ კლუბში, რომლის წევრებიც იყვნენ ბიჩერის დები, კაროლინ ლი ჰენცი, სალმონ პ. ჩეიზი, ემილი ბლექვილი და სხვ. სწორედ ამ კლუბში გაიცნო მან მისი მომავალი მეუღლე კალვინ ელის სტოუ, სემინარიის პროფესორი. ისინი დაქორწინდნენ 1836 წლის 6 იანვარს. კალვინი იყო მგზნებარე მოწინააღმდეგე მონობისა და სტოუები ერთად უწევდნენ დახმარებას რამდენიმე გაქცეულ მონებს, რომლებიც მიწისქვეშა რკინიგზაზე დროებით იყვნენ თავშეფარებულნი. მათ სულ 7 შვილი ეყოლათ, რომელთა შორისაც იყვნენ ტყუპი ქალიშვილები.
1850 წელს, კონგრესმა გამოსცა კანონი გაქცეული მონების შესახებ, რომელიც კრძალავადა მათ დახმარებას. ამ დროს, იგი ოჯახთან ერთად უკვე გადასული იყო სახლში, რომელიც მდებარეობდა ბოუდინის კოლეჯის კამპუსში, სადაც მისი ქმარი მასწავლებლად მუშაობდა. 1850 წლის 9 მარტს, სტოუმ წერილი მისწერა გამალიელ ბეილის , რომელიც რედაქტორობდა ყოველკვირეულ ანტი-მონურ ჟურნალს „National Era“, სადაც იტყობინებოდა, რომ მონათა პრობლემების შესახებ აპირებდა წერას: „მე ვგრძნობ რომ დროა უკვე, როდესაც თუნდაც ქალს თუ ბავშვს, რომელსაც ერთი სიტყვის თქმა შეუძლია თავისუფლებისა და ჰუმანურობისთვის, ხამს რომ ილაპარაკოს... ვიმედოვნებ, თითოეული ქალი, რომელსაც შეუძლია წერა, აღარ გაჩუმდება.“ ცოტა ხნის შემდეგ, 1851 წლის ივნისში, როდესაც იგი 40 წლის იყო, მისი სტამბაში პირველად ჩაშვებული რომანის „ბიძია თომას ქოხის“ გამოქვეყნება სწორედ “National Era”-ში ხდებოდა. რომანის თავდაპირველი სათაური იყო "The Man That Was A Thing", თუმცა მალევე შეცვალა სათაურით "Life Among the Lowly". რომანის ნაწყვეტები 1851 წლის 5 ივნისიდან 1852 წლის 1 აპრიალმდე ყოველკვირეულად ქვეყნდებოდა. „ბიძია თომას ქოხი“ წიგნად 1852 წლის 20 მარტს დაიბეჭდა ჯონ პ. ჯუიტის მიერ, საწყისი ტირაჟით 5000 ეგზემპლარად. თითოეული მისი ორი ტომი მოიცავდა სამ ილუსტრაციას და თავფურცელს, რომლის დიზაინიც ჰამატ ბილინგს ეკუთვნოდა. წელიწადზე ნაკლებ დროში, წიგნის უპრეცედენტო სამასი ათასი ეგზემპლარი იქნა გაყიდული. დეკემბრისთვის, როდესაც გაყიდვებმა იკლო, ჯუიტიმ წიგნი შემცირებულ ფასებში, თითოეული გამოცემა 37 1/2 ცენტად გამოსცა, რათა უფრო მეტ ადამიანს შესძლებოდა წიგნის შეძენა. წიგნში მონების სიდუხჭირის ემოციურმა ასახვამ დიდი ყურადღება მიიპყრო მთელს ქვეყანაში. მან კიდევ უფრო გაამწვავა დებატები მონობის გაუქმების შესახებ და გამოიწვია მთელი რიგი წინააღმდეგობები სამხრეთში. წელიწადის განმავლობაში მარტო ბოსტონში 300 ბავშვს „ევა დაარქვეს. ამავე წელს, წიგნის მიხედვით ნიუ იორკში გაიხნსა წარმოდგენაც. სამოქალაქო ომის დაწყების შემდეგ, სტოუ ვაშინგტონში გაემგზავრა, სადაც 1832 წლის 25 ნოემბერს პრეზიდენტ აბრაამ ლინკოლნს შეხვდა. ლეგენდის მიხედვით, მასთან შეხვედრისას, პრეზიდენტი მას შემდეგი სიტყვებით მიესალმა: „ე.ი. თქვენ ბრძანდებით ის პატარა ქალბატონი, რომელმაც დაწერა ის წიგნი, რომელმაც დაიწყო ეს დიადი ომი.“სინამდვილეში ამ შეხვედრის შესახებ, ცოტა რამ არის ცნობილი. სტოუს ქალიშვილი ჰატი წერდა: „ძალიან მხიარული იყო დრო, რომელსაც ჩვენ თეთრ სახლში ვატარებდით, გარწმუნებთ... მხოლოდ იმას ვიტყვი ახლა, რომ ძალიან სასაცილო იყო - და ჩვენ მუდამ მზად ვიყავით სულ გვეხარხარა.“ თვითონ სტოუს წერილი ქმრისადმი, თანამბრად ორაზროვანია: „ძალიან მხიარული ინტერვიუ მქონდა პრეზიდენტთან.“
